29. Αρχοντικό Μπλάτσιου
Σύντομη τεκμηρίωση:
Το αρχοντικό οικοδομήθηκε κατά τη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας του 20ού αιώνα από τον Στέφανο Μπλάτσιο (1873-1952).
Επρόκειτο για μια από τις ευπορότερες οικογένειες της Ξάνθης, με καταγωγή από το χωριό Ασπραγγέλοι (Δοβρά) στην περιοχή Ζαγορίου στην Ήπειρο. Ο Στέφανος Μπλάτσιος εργάστηκε ως συμβολαιογράφος και ασφαλιστικός αντιπρόσωπος και ασχολήθηκε με τα κοινά. Χρημάτισε μέλος της σχολικής εφορείας κατά το έτος 1920 και δημοτικός σύμβουλος κατά την περίοδο 1934-1936. Το κτίριο σχεδιάστηκε εξ αρχής για να λειτουργεί ως κατοικία. Δε φαίνεται να έχει αλλάξει χρήση από την ίδρυσή του.
Πρόκειται για ένα επιβλητικό διώροφο αρχοντικό μεγαλοαστικού χαρακτήρα, το οποίο είναι κτισμένο σύμφωνα με τα πρότυπα του νεοκλασικισμού. Η εξωτερική όψη του κτιρίου είναι κατασκευασμένη με απόλυτη συμμετρία και περιλαμβάνει πλήθος διακοσμητικών στοιχείων νεοαναγεννησιακού χαρακτήρα, όπως ψευδοπεσσούς με ψευδοεπίκρανα και επίκρανα, αετωματικές διακοσμήσεις πάνω από τα παράθυρα και διακοσμητικούς γεισίποδες στη στέψη της τοιχοποιίας.
Η κεντρική είσοδος του αρχοντικού είναι ένα περίκλειστο προστώο με μαρμάρινη σκάλα και υποστηρίζει μπαλκόνι (εξώστη), το οποίο περιλαμβάνει περίτεχνες σιδεριές με ρόδακα. Σιδεριές εντοπίζονται και στα παράθυρα τόσο του ισογείου όσο και του πρώτου ορόφου. Στο εσωτερικό του κτιρίου υπάρχει κεντρική σκάλα γύρω από την οποία οργανώνονται τα δωμάτια του σπιτιού.
Η εσωτερική τοιχοποιία του αρχοντικού είναι διακοσμημένη με οροφογραφίες και τοιχογραφίες.
Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ
Ιστορικά στοιχεία:
Το αρχοντικό οικοδομήθηκε κατά τη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας του 20ού αιώνα από τον Στέφανο Μπλάτσιο (1873-1952). Επρόκειτο για μια από τις ευπορότερες οικογένειες της Ξάνθης, με καταγωγή από το χωριό Ασπραγγέλοι (Δοβρά) στην περιοχή Ζαγορίου στην Ήπειρο. Ο Στέφανος Μπλάτσιος εργάστηκε ως συμβολαιογράφος και ασφαλιστικός αντιπρόσωπος και ασχολήθηκε με τα κοινά. Χρημάτισε μέλος της σχολικής εφορείας κατά το έτος 1920 και δημοτικός σύμβουλος κατά την περίοδο 1934-1936. Το κτίριο σχεδιάστηκε εξ αρχής για να λειτουργεί ως κατοικία. Δε φαίνεται να έχει αλλάξει χρήση από την ίδρυσή του.
Στοιχεία αρχιτεκτονικής:
Πρόκειται για ένα επιβλητικό διώροφο αρχοντικό μεγαλοαστικού χαρακτήρα, το οποίο είναι κτισμένο σύμφωνα με τα πρότυπα του νεοκλασικισμού. Η εξωτερική όψη του κτιρίου είναι κατασκευασμένη με απόλυτη συμμετρία και περιλαμβάνει πλήθος διακοσμητικών στοιχείων νεοαναγεννησιακού χαρακτήρα, όπως ψευδοπεσσούς με ψευδοεπίκρανα και επίκρανα, αετωματικές διακοσμήσεις πάνω από τα παράθυρα και διακοσμητικούς γεισίποδες στη στέψη της τοιχοποιίας.
Η κεντρική είσοδος του αρχοντικού είναι ένα περίκλειστο προστώο με μαρμάρινη σκάλα και υποστηρίζει μπαλκόνι (εξώστη), το οποίο περιλαμβάνει περίτεχνες σιδεριές με ρόδακα. Σιδεριές εντοπίζονται και στα παράθυρα τόσο του ισογείου όσο και του πρώτου ορόφου. Στο εσωτερικό του κτιρίου υπάρχει κεντρική σκάλα γύρω από την οποία οργανώνονται τα δωμάτια του σπιτιού
Περιγραφή λοιπών στοιχείων:
Η εσωτερική τοιχοποιία του αρχοντικού είναι διακοσμημένη με οροφογραφίες και τοιχογραφίες.
Σκοπός - Χρήση: Κατοικία
Χαρακτηρισμός: Διατηρητέο, Φορέας ΥΠΠΟ, Απόφαση ΔΙΛΑΠ/Γ/480/18908, ΦΕΚ 331/94
Χρονολόγηση (περίοδος): Αρχές 20ου αιώνα
Έτος κατασκευής: Περίπου το 1910
Τοποθεσία μνημείου: 41.142577989087314, 24.886501508714538
Βιβλιογραφικές παραπομπές:
• Δημήτρης Μαυρίδης, Αγγελοφύλακτος Ξάνθη, Ιερά Μητρόπολις Ξάνθης και Περιθεωρίου, Ξάνθη 2007
• Δημήτρης Μαυρίδης, Σπίτια της Ξάνθης, Ιερά Μητρόπολις Ξάνθης και Περιθεωρίου – Δ.Ε.Α.Ξ., Ξάνθη 2009
• Θωμάς Εξάρχου, Νησίδες Πόλεως Ξάνθης 2, Π.Α.ΚΕ.ΘΡΑ, Ξάνθη 2003
• Κατσαρή-Βαφειάδη, Τζ. επιμ. 2023. «Ιστορία και καταγραφή των νεοκλασικών κτηρίων του παραδοσιακού Οικισμού».
Ξάνθη: Δήμος Ξάνθης, σελ. 111
Διεύθυνση: Ταξιαρχών 2
Επισκέψιμο: Όχι