08. Οικία Φωτιάδη – Κοινωνικό Ιατρείο Μητρόπολης
Σύντομη τεκμηρίωση:
Το κτίριο κτίστηκε την περίοδο 1890-1910 ως οικία της οικογένειας Φωτιάδη, ενώ σήμερα ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Ξάνθης και Περιθεωρίου, μετά από δωρεά. Κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας, το κτίριο χρησίμευε, για μικρά διαστήματα, ως έδρα του Ελληνικού Προξενείου.
Μετά την ένταξη της Θράκης στο Ελληνικό Κράτος, λειτούργησε ως κατοικία, του εκάστοτε ιερέα, του παρακείμενου Μητροπολιτικού Ναού, ενώ για κάποια περίοδο στέγασε επίσης την Τράπεζα της Αγάπης της Μητρόπολης. Σήμερα, λειτουργεί, στον κάτω όροφο, ως Κοινωνικό Ιατρείο και Φαρμακείο και στον επάνω όροφο, ως Σχολή Βυζαντινής Μουσικής.
Πρόκειται, για ένα διώροφο συμμετρικό κτίσμα, του οποίου οι δύο όροφοι είναι ανεξάρτητοι και δεν επικοινωνούν εσωτερικά. Η πρόσβαση στον πάνω όροφο γίνεται μέσω εξωτερικής σκάλας που βρίσκεται στην αυλή. Το κτίσμα έχει οικοδομηθεί με λιθοδομή, ενώ εσωτερικά είναι ξυλόπηκτο, με ξύλινα πατώματα και σανιδωτά ταβάνια. Η στέγη είναι ξύλινη και κεραμοσκεπής.
Οι χώροι στο εσωτερικό διατάσσονται τυπικά γύρω από μια κεντρική σάλα, εκατέρωθεν της οποίας αναπτύσσονται δυο σειρές δωματίων. Το κτίριο κάηκε και ανακαινίσθηκε το 1932, ενώ πλέον έχουν αφαιρεθεί τα εξωτερικά επιχρίσματα της τοιχοποιίας.
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του κτιρίου είναι το μπαλκόνι (εξώστης) απο χυτό σφυρήλατο σίδηρο.
Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ
Ιστορικά στοιχεία:
Το κτίριο κτίστηκε ως οικία της οικογένειας Φωτιάδη, ενώ σήμερα ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Ξάνθης και Περιθεωρίου, μετά από δωρεά. Κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας, το κτίριο χρησίμευε, για μικρά διαστήματα, ως έδρα του Ελληνικού Προξενείου. Μετά την ένταξη της Θράκης στο Ελληνικό Κράτος, λειτούργησε ως κατοικία, του εκάστοτε ιερέα, του παρακείμενου Μητροπολιτικού Ναού, ενώ για κάποια περίοδο στέγασε επίσης την Τράπεζα της Αγάπης της Μητρόπολης. Σήμερα, λειτουργεί, στον κάτω όροφο, ως Κοινωνικό Ιατρείο και Φαρμακείο και στον επάνω όροφο, ως Σχολή Βυζαντινής Μουσικής.
Στοιχεία αρχιτεκτονικής:
Πρόκειται, για ένα διώροφο συμμετρικό κτίσμα, του οποίου οι δύο όροφοι είναι ανεξάρτητοι και δεν επικοινωνούν εσωτερικά. Η πρόσβαση στον πάνω όροφο γίνεται μέσω εξωτερικής σκάλας που βρίσκεται στην αυλή. Το κτίσμα έχει οικοδομηθεί με λιθοδομή, ενώ εσωτερικά είναι ξυλόπηκτο, με ξύλινα πατώματα και σανιδωτά ταβάνια. Η στέγη είναι ξύλινη και κεραμοσκεπής.
Οι χώροι στο εσωτερικό διατάσσονται τυπικά γύρω από μια κεντρική σάλα, εκατέρωθεν της οποίας αναπτύσσονται δυο σειρές δωματίων. Το κτίριο κάηκε και ανακαινίσθηκε το 1932, ενώ πλέον έχουν αφαιρεθεί τα εξωτερικά επιχρίσματα της τοιχοποιίας.
Περιγραφή λοιπών στοιχείων:
Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του κτιρίου είναι το μπαλκόνι (εξώστης) απο χυτό σφυρήλατο σίδηρο.
Σκοπός - Χρήση: Κατοικία Διοικητικό κτίριο
Χαρακτηρισμός: Διατηρητέο, Φορέας ΥΠΠΟ, Απόφαση ΔΙΛΑΠ/Γ/11/63051, ΦΕΚ 73/86
Χρονολόγηση (περίοδος): Τέλη 19ου – αρχές 20ου αιώνα
Έτος κατασκευής: 1890 - 1910
Τοποθεσία μνημείου: 41.144051870118744, 24.887883467302597
Βιβλιογραφικές παραπομπές:
• Ο παραδοσιακός οικισμός της Ξάνθης, Δημοτική Επιχείρηση Ξάνθης, Ξάνθη 2008.
• Γερμαντζίδης Ν., Ματιές στην παλιά πόλη και στην ιστορία του τόπου μας, Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Εκδ. Πολιτιστικού Αναπτυξιακού Κέντρου Θράκης, Ξάνθη 1993.
• Κατσαρή-Βαφειάδη, Τζ. επιμ. 2023. «Ιστορία και καταγραφή των νεοκλασικών κτηρίων του παραδοσιακού Οικισμού». Ξάνθη: Δήμος Ξάνθης, σελ. 37.
Διεύθυνση: Λευκάδος και Αντίκα, πλατεία Μητροπόλεως
Επισκέψιμο: Όχι