97. Οικία Γ. Στάλιου
Σύντομη τεκμηρίωση:
Η κατοικία χτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και ανακαινίστηκε σε ύφος Art Deco το 1937, όταν και έχασε μερικά από τα νεοκλασικά του στοιχεία. Ήταν ιδιοκτησία του καπνέμπορου Γεώργιου Στάλιου και της συζύγου του Κλεοπάτρας Ορφανίδου, οι οποίοι ανήκαν και οι δύο σε παλιές και πλούσιες οικογένειες της Ξάνθης.
Σήμερα αποτελείται από δύο ξεχωριστές κατοικίες, σε μία από τις οποίες μένει η ζωγράφος Αθηνά Φυλακτού. Η Φυλακτού γεννήθηκε στην Καβάλα και μαθήτευσε κοντά στον Ξανθιώτη γλύπτη και ζωγράφο, Χρήστο Παυλίδη. Μερικά από τα έργα της, τα οποία διακρίνει ο ρεαλισμός, φιλοξενούνται στη Δημοτική Πινακοθήκη της Ξάνθης.
Πρόκειται για ένα κτίσμα με μεγάλη αυλή μπροστά του, που αποτελείται από ημιυπόγειο, υπερυψωμένο ισόγειο και όροφο. Υπάρχει διαχωριστική βαθμιδωτή ταινία ανάμεσα στα διαφορετικά επίπεδα καθώς και συμμετρία στα ανοίγματα του ισογείου και του ορόφου. Η πρόσβαση γίνεται μέσω επιβλητικής κλίμακας που στεγάζεται και έχει μπαλκόνι (εξώστη) άνωθεν αυτής. Τα ανοίγματα του ορόφου στην πρόσοψη και στην όψη επί της οδού Ταξιαρχών έχουν όλα εξώστες με μεταλλικά προστατευτικά κιγκλιδώματα. Στο ύψος της στέγης, που καλύπτεται με κεραμίδια, υψώνεται ένα ενιαίο στηθαίο ως φαρδιά μαρκίζα.
Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ / ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ
Ιστορικά στοιχεία:
Η κατοικία χτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και ανακαινίστηκε σε ύφος Art Deco το 1937, όταν και έχασε μερικά από τα νεοκλασικά του στοιχεία. Ήταν ιδιοκτησία του καπνέμπορου Γεώργιου Στάλιου και της συζύγου του Κλεοπάτρας Ορφανίδου, οι οποίοι ανήκαν και οι δύο σε παλιές και πλούσιες οικογένειες της Ξάνθης.
Σήμερα αποτελείται από δύο ξεχωριστές κατοικίες, σε μία από τις οποίες μένει η ζωγράφος Αθηνά Φυλακτού. Η Φυλακτού γεννήθηκε στην Καβάλα και μαθήτευσε κοντά στον Ξανθιώτη γλύπτη και ζωγράφο, Χρήστο Παυλίδη. Μερικά από τα έργα της, τα οποία διακρίνει ο ρεαλισμός, φιλοξενούνται στη Δημοτική Πινακοθήκη της Ξάνθης.
Στοιχεία αρχιτεκτονικής:
Πρόκειται για ένα κτίσμα με μεγάλη αυλή μπροστά του, που αποτελείται από ημιυπόγειο, υπερυψωμένο ισόγειο και όροφο. Υπάρχει διαχωριστική βαθμιδωτή ταινία ανάμεσα στα διαφορετικά επίπεδα καθώς και συμμετρία στα ανοίγματα του ισογείου και του ορόφου. Η πρόσβαση γίνεται μέσω επιβλητικής κλίμακας που στεγάζεται και έχει μπαλκόνι (εξώστη) άνωθεν αυτής. Τα ανοίγματα του ορόφου στην πρόσοψη και στην όψη επί της οδού Ταξιαρχών έχουν όλα εξώστες με μεταλλικά προστατευτικά κιγκλιδώματα. Στην πίσω όψη και στο ημιυπόγειο ανοίγονται παράθυρα, μικρότερα όμως και ορθογώνια, με κάποια από αυτά να έχουν προστατευτικά κιγκλιδώματα.
Περιγραφή λοιπών στοιχείων:
Στο ύψος της στέγης, που καλύπτεται με κεραμίδια, υψώνεται ένα ενιαίο στηθαίο ως φαρδιά μαρκίζα.
Σκοπός - Χρήση: Κατοικία
Χαρακτηρισμός: ΥΜΑΘ/5385/24-11-1995, ΦΕΚ 1097/Δ/1995
Χρονολόγηση (περίοδος): Αρχές 20ου αιώνα
Έτος κατασκευής: Αρχές 20ου αιώνα
Τοποθεσία μνημείου: 41.14326, 24.88534
Βιβλιογραφικές παραπομπές:
• Κατσαρή-Βαφειάδη, Τζ. επιμ. 2023. «Ιστορία και καταγραφή των νεοκλασικών κτηρίων του παραδοσιακού Οικισμού». Ξάνθη: Δήμος Ξάνθης, σελ. 114
Διεύθυνση: Ταξιαρχών 41
Επισκέψιμο: Όχι