23. Πλατεία Αντίκα – Γαβριήλ Λαδά
Σύντομη τεκμηρίωση:
Το επίσημο όνομα της πλατείας είναι Πλατεία Γαβριήλ Λαδά και ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του ομώνυμου τέως Δήμαρχου της πόλης (1959-1964). Η πλατεία αυτή όμως είναι γνωστή στους Ξανθιώτες ως Πλατεία Αντίκα.
Η πλατεία αυτή αποτελεί ένα σημείο συνάντησης και διασκέδασης στις αρχές τις παλιάς πόλης της Ξάνθης. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα είχε την ονομασία Μπαλίκ Παζάρ (που σημαίνει ψαραγορά). Διαμορφώθηκε ως πλατεία στα τέλη της δεκαετίας του 1960.
Πήρε το όνομά της από τον Ιωάννη Ευστρατίου, γνωστό και ως Γιάγκο Αντίκα, ο οποίος είχε το κουρείο του στην πλατεία και ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στη νεολαία.
Ο Αντίκας γεννήθηκε το 1882 και υπήρξε πατριώτης στην Ξάνθη της Βουλγαρικής Κατοχής, δείχνοντας αυταπάρνηση και αγάπη για τον τόπο. Πέθανε το 1913 από τα βασανιστήρια του Βούλγαρου Ντανέφ, γιατί αρνήθηκε να προδώσει Έλληνες πατριώτες. Οι Έλληνες αυτοί είχαν σκοτώσει μπροστά στο κουρείο του Αντίκα, πριν την έναρξη της Βουλγαρικής Κατοχής, τον Βούλγαρο Χατζηγκεωργκίεφ που φέρεται να είχε έρθει στην πόλη για την οργάνωση Βουλγαρικού κομιτάτου στην περιοχή.
Η Πλατεία Αντίκα αποτελεί κεντρικό σημείο της παλιάς πόλης της Ξάνθης και μια κατεξοχήν περιοχή εμπορικής δραστηριότητας.
Η προτομή του Αντίκα στην πλατεία κατασκευάστηκε το 1968.
Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ
Ιστορικά στοιχεία:
Το επίσημο όνομα της πλατείας είναι Πλατεία Γαβριήλ Λαδά και ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του ομώνυμου τέως Δήμαρχου της πόλης (1959-1964). Η πλατεία αυτή όμως είναι γνωστή στους Ξανθιώτες ως Πλατεία Αντίκα.
Η πλατεία αυτή αποτελεί ένα σημείο συνάντησης και διασκέδασης στις αρχές τις παλιάς πόλης της Ξάνθης. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα είχε την ονομασία Μπαλίκ Παζάρ (που σημαίνει ψαραγορά). Διαμορφώθηκε ως πλατεία στα τέλη της δεκαετίας του 1960.
Πήρε το όνομά της από τον Ιωάννη Ευστρατίου, γνωστό και ως Γιάγκο Αντίκα, ο οποίος είχε το κουρείο του στην πλατεία και ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στη νεολαία.
Ο Αντίκας γεννήθηκε το 1882 και υπήρξε πατριώτης στην Ξάνθη της Βουλγαρικής Κατοχής, δείχνοντας αυταπάρνηση και αγάπη για τον τόπο. Πέθανε το 1913 από τα βασανιστήρια του Βούλγαρου Ντανέφ, γιατί αρνήθηκε να προδώσει Έλληνες πατριώτες. Οι Έλληνες αυτοί είχαν σκοτώσει μπροστά στο κουρείο του Αντίκα, πριν την έναρξη της Βουλγαρικής Κατοχής, τον Βούλγαρο Χατζηγκεωργκίεφ που φέρεται να είχε έρθει στην πόλη για την οργάνωση Βουλγαρικού κομιτάτου στην περιοχή.
Στοιχεία αρχιτεκτονικής:
Η Πλατεία Αντίκα αποτελεί κεντρικό σημείο της παλιάς πόλης της Ξάνθης και μια κατεξοχήν περιοχή εμπορικής δραστηριότητας.
Περιγραφή λοιπών στοιχείων:
Η προτομή του Αντίκα στην πλατεία κατασκευάστηκε το 1968.
Σκοπός - Χρήση: Δημόσιος χώρος
Χαρακτηρισμός: ΦΕΚ 612Β/30-4-1976 και ΦΕΚ 661/Β/17-5-1976 ΦΕΚ 1097 Δ/14.12-1995
Χρονολόγηση (περίοδος): Β΄ μισό της δεκαετίας του 1960
Έτος κατασκευής: Β΄ μισό της δεκαετίας του 1960
Τοποθεσία μνημείου: 41.1419648319607, 24.887343456494108
Βιβλιογραφικές παραπομπές:
• Λαδάς Γαβριήλ, «Ο μαρτυρικός θάνατος του Γιάνκου Αντίκα όπως τον ιστορούν παλιοί Ξανθιώτες. Ο κ. Γαβριήλ Λαδάς», Θρακικά Χρονικά, τχ. 29 (1972), σ. 27-28
Διεύθυνση: Πλατεία Γαβριήλ Λαδά
Επισκέψιμο: Ναι