26. Αρχοντικό Χιλμή Πασά - 1905 Boutique Hotel
Σύντομη τεκμηρίωση:
Το κτίριο αυτό ανεγέρθηκε κατά το έτος 1905 ως κατοικία του ανώτερου διοικητικού αξιωματούχου Χαλήλ Χιλμή Πασά. Στη δεκαετία του 1920 το κτίριο αγοράστηκε από τον δικηγόρο Εμμανουήλ Καρυωτάκη (1884-1951), βουλευτή με το κόμμα των Φιλελευθέρων του Ελευθέριου Βενιζέλου κατά τα έτη 1928-1933 του νομού Ροδόπης, στον οποίο υπαγόταν η Ξάνθη μέχρι το 1944. Κατά τη διάρκεια της βουλγαρικής κατοχής στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (1941-1944) το κτίριο επιτάχθηκε και χρησιμοποιήθηκε για να στεγάσει υπηρεσίες της βουλγαρικής διοίκησης.
Μετά την απελευθέρωση το κτίριο λειτούργησε ως Κέντρο Αλλοδαπών, ενώ το 1954 επανήλθε στην κατοχή της οικογένειας Καρυωτάκη. Στο ισόγειο του κτιρίου λειτουργούσε για πολλά χρόνια μοδιστράδικο, της Χρυσούλας και Χαρίκλειας Βέλιου. Το 2006 μεταπωλήθηκε στους σημερινούς ιδιοκτήτες που το αποκατέστησαν πλήρως εσωτερικά και εξωτερικά και το μετέτρεψαν σε πολυτελές ξενοδοχείο.
Πρόκειται για ένα τριώροφο οίκημα αστικού χαρακτήρα, το οποίο είναι επηρεασμένο από τη νεοκλασική αρχιτεκτονική. Το ισόγειο σχεδιάστηκε από την αρχή για να λειτουργεί ως εμπορικό κατάστημα, ενώ οι δύο όροφοι χρησίμευαν ως χώρος κατοικίας με ξεχωριστή πρόσβαση. Η εξωτερική όψη του κτιρίου είναι διακοσμημένη με ψευδοπεσσούς και ψευδοεπίκρανα, ενώ τα διάφορα επίπεδά του χωρίζονται με βαθμιδωτά γείσα.
Στο εσωτερικό του αρχοντικού υπάρχει διάκοσμος με οροφογραφίες και τοιχογραφίες. Κατά την περίοδο της χρήσης του κτιρίου από τους Βούλγαρους στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έγιναν πολλές αλλοιώσεις σε αυτό και επικαλύφθηκε ο ζωγραφικός διάκοσμος που βρίσκεται στο εσωτερικό του.
Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ
Ιστορικά στοιχεία:
Το κτίριο αυτό ανεγέρθηκε κατά το έτος 1905 ως κατοικία του ανώτερου διοικητικού αξιωματούχου Χαλήλ Χιλμή Πασά. Στη δεκαετία του 1920 το κτίριο αγοράστηκε από τον δικηγόρο Εμμανουήλ Καρυωτάκη (1884-1951), βουλευτή με το κόμμα των Φιλελευθέρων του Ελευθέριου Βενιζέλου κατά τα έτη 1928-1933 του νομού Ροδόπης, στον οποίο υπαγόταν η Ξάνθη μέχρι το 1944. Κατά τη διάρκεια της βουλγαρικής κατοχής στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο (1941-1944) το κτίριο επιτάχθηκε και χρησιμοποιήθηκε για να στεγάσει υπηρεσίες της βουλγαρικής διοίκησης.
Μετά την απελευθέρωση το κτίριο λειτούργησε ως Κέντρο Αλλοδαπών, ενώ το 1954 επανήλθε στην κατοχή της οικογένειας Καρυωτάκη. Στο ισόγειο του κτιρίου λειτουργούσε για πολλά χρόνια μοδιστράδικο, της Χρυσούλας και Χαρίκλειας Βέλιου. Το 2006 μεταπωλήθηκε στους σημερινούς ιδιοκτήτες που το αποκατέστησαν πλήρως εσωτερικά και εξωτερικά και το μετέτρεψαν σε πολυτελές ξενοδοχείο.
Στοιχεία αρχιτεκτονικής:
Πρόκειται για ένα τριώροφο οίκημα αστικού χαρακτήρα, το οποίο είναι επηρεασμένο από τη νεοκλασική αρχιτεκτονική. Το ισόγειο σχεδιάστηκε από την αρχή για να λειτουργεί ως εμπορικό κατάστημα, ενώ οι δύο όροφοι χρησίμευαν ως χώρος κατοικίας με ξεχωριστή πρόσβαση. Η εξωτερική όψη του κτιρίου είναι διακοσμημένη με ψευδοπεσσούς και ψευδοεπίκρανα, ενώ τα διάφορα επίπεδά του χωρίζονται με βαθμιδωτά γείσα.
Περιγραφή λοιπών στοιχείων:
Στο εσωτερικό του αρχοντικού υπάρχει διάκοσμος με οροφογραφίες και τοιχογραφίες. Κατά την περίοδο της χρήσης του κτιρίου από τους Βούλγαρους στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έγιναν πολλές αλλοιώσεις σε αυτό και επικαλύφθηκε ο ζωγραφικός διάκοσμος που βρίσκεται στο εσωτερικό του.
Σκοπός - Χρήση: Κατοικία, Εμπορικός χώρος, Διοικητικό κτίριο, Ξενοδοχείο
Χαρακτηρισμός: Διατηρητέο, Φορέας ΥΠΠΟ, Απόφαση ΔΙΛΑΠ/Γ/1118/18603, ΦΕΚ 530/88
Χρονολόγηση (περίοδος): Αρχές 20ου αιώνα
Έτος κατασκευής: 1905
Τοποθεσία μνημείου: 41.1422718318089, 24.887009626363092
Βιβλιογραφικές παραπομπές:
• Κατσαρή-Βαφειάδη, Τζ. επιμ. 2023. «Ιστορία και καταγραφή των νεοκλασικών κτηρίων του παραδοσιακού Οικισμού».
Ξάνθη: Δήμος Ξάνθης, σελ. 134
Διεύθυνση: Ευριπίδη Χασιρτζόγλου 3
Επισκέψιμο: Όχι