Αρχοντικά της Παλιάς Ξάνθης μέσα από την ιστορία των ιδιοκτητών τους

Η διαδρομή αυτή είναι περίπου 1,7 χλμ., 60 λεπτών περίπου και μέτριας δυσκολίας. Ο επισκέπτης θα περιδιαβεί τα πλούσια αρχοντικά της παλιάς Ξάνθης, κτισμένα τα περισσότερα σύμφωνα με τους κανόνες του νεοκλασικισμού και του εκλεκτικισμού και λιγότερα σύμφωνα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Πρόκειται για αρχοντικά που ξεχωρίζουν για το αρχιτεκτονικό στυλ τους, την έντονη διακοσμητική τους διάθεση, την έμπνευση και την επιβλητικότητά τους μέσα στο αστικό τοπίο.

Ο επισκέπτης με τη διαδρομή αυτή θα έχει τη δυνατότητα να μάθει, μέσα από τα κτίρια, την ιστορία των ιδιοκτητών τους και τη δράση που είχαν στα τεκταινόμενα της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής της πόλης. Ξεχωρίζουν οι πλούσιες οικογένειες των καπνεμπόρων (π.χ. Κουγιουμτζόγλου, Στάλιος, Λαδάς, Σιγάλας, Καραδήμογλου, Ντανιέλ, Χρηστίδης, Μωυσής, Βαληξόγλου), άλλες πλούσιες οικογένειες που δραστηριοποιήθηκαν εμπορικά στα είδη κιγκαλερίας (μεταλλικά μικροαντικείμενα) και τα υαλικά (π.χ. Μεταξάς), ή στα υφάσματα (π.χ. Χασιρτζόγλου), ή άσκησαν τα επαγγέλματα του συμβολαιογράφου-ασφαλιστή (π.χ. Μπλάτσιος) και του γιατρού (π.χ. Καραμπέτσης).

Σημεία Expand/Collapse

30. Διώροφο παραδοσιακό αρχοντικό

Σύντομη τεκμηρίωση:

Πρόκειται για κτίριο παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, κτισμένο στα τέλη του 19ου-αρχές του 20ού αιώνα. Είναι ένα μεγάλο αρχοντικό, ένα διώροφο κτίσμα μεγάλων διαστάσεων με μεσοπάτωμα. Το κτίριο έχει σχήμα «Π» και δύο συμμετρικές πτέρυγες. Διαθέτει διακοσμητικό τριγωνικό αέτωμα στη στέγη της πρόσοψης και συμμετρική εσωτερική διάταξη.
Το κτίσμα είναι τυπική κατασκευή χτισμένη με βάση την παραδοσιακή, λαϊκή αρχιτεκτονική, με πέτρινο ισόγειο φτιαγμένο με χοντρούς πέτρινους τοίχους (με πέτρες χωρίς προηγούμενη επεξεργασία-αργολιθοδομή) στους οποίους παρεμβάλλονταν, οριζόντια και κατά διαστήματα, ξύλινα δοκάρια (ξυλοδεσιές) για την ενίσχυσή τους, για την κατανομή των φορτίων και για λόγους αντισεισμικής προστασίας. Οι γωνίες των τοίχων έχουν τετραγωνισμένους λίθους (γωνιώλιθους ή αγκωνάρια) και οι όροφοι είναι φτιαγμένοι με λεπτότερους και ελαφρύτερους τοίχους φτιαγμένους από τσατμά (με ξύλινο σκελετό όπου τοποθετούνταν διαγώνια ξύλινα στοιχεία, ενώ το κενό ανάμεσά τους γεμιζόταν
με μικρούς λίθους, κεραμικά στοιχεία, πλεγμένα κλαδιά κ.ά.). Χαρακτηριστικό γνώρισμα του κτιρίου είναι τα πολλά παράθυρα στον πάνω όροφο, ο οποίος προοριζόταν για χρήση κυρίως κατά τους θερινούς μήνες, καθώς και η αετωματική απόληξη της στέγης πάνω από την κεντρική είσοδο, που φέρει ζωγραφική διακόσμηση. Το κτίσμα έχει ανακαινιστεί πρόσφατα με επιτυχία.

Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ

Ιστορικά στοιχεία:

Πρόκειται για μεγάλο αρχοντικό παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, κτισμένο στα τέλη του 19ου-αρχές του 20ού αιώνα.

Στοιχεία αρχιτεκτονικής:

Πρόκειται για μεγάλο αρχοντικό παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, ένα διώροφο κτίσμα μεγάλων διαστάσεων με μεσοπάτωμα. Το κτίριο έχει σχήμα «Π» και δύο συμμετρικές πτέρυγες. Διαθέτει διακοσμητικό τριγωνικό αέτωμα στη στέγη της πρόσοψης και συμμετρική εσωτερική διάταξη. Το κτίσμα είναι τυπική κατασκευή χτισμένη με βάση την παραδοσιακή, λαϊκή αρχιτεκτονική, με πέτρινο ισόγειο φτιαγμένο με χοντρούς πέτρινους τοίχους (με πέτρες χωρίς προηγούμενη επεξεργασία-αργολιθοδομή) στους οποίους παρεμβάλλονταν, οριζόντια και κατά διαστήματα, ξύλινα δοκάρια (ξυλοδεσιές) για την ενίσχυσή τους, για την κατανομή των φορτίων και για λόγους αντισεισμικής προστασίας. Οι γωνίες των τοίχων έχουν τετραγωνισμένους λίθους (γωνιώλιθους ή αγκωνάρια) και οι όροφοι είναι φτιαγμένοι με λεπτότερους και ελαφρύτερους τοίχους φτιαγμένους από τσατμά (με ξύλινο σκελετό όπου τοποθετούνταν διαγώνια ξύλινα στοιχεία, ενώ το κενό ανάμεσά τους γεμιζόταν με μικρούς λίθους, κεραμικά στοιχεία, πλεγμένα κλαδιά κ.ά.). Χαρακτηριστικό γνώρισμα του κτιρίου είναι τα πολλά παράθυρα στον πάνω όροφο, ο οποίος προοριζόταν για χρήση κυρίως κατά τους θερινούς μήνες, καθώς και η αετωματική απόληξη της στέγης πάνω από την κεντρική είσοδο, που φέρει ζωγραφική διακόσμηση.

Περιγραφή λοιπών στοιχείων:

Το κτίσμα έχει ανακαινιστεί πρόσφατα με επιτυχία.

Σκοπός - Χρήση: Κατοικία

Χαρακτηρισμός: Διατηρητέο, Φορέας ΥΠΠΟ, Απόφαση ΔΙΛΑΠ/Γ/13633/180, ΦΕΚ 128/83

Χρονολόγηση (περίοδος): Τέλη 19^ου - αρχές 20^ου αιώνα

Έτος κατασκευής: Τέλη 19^ου - αρχές 20^ου αιώνα

Τοποθεσία μνημείου: 41.14235, 24.8864

Βιβλιογραφικές παραπομπές:

• Δ. Μαυρίδης (επιμ.). Ξάνθη, η πόλη με τα χίλια χρώματα.
Ξάνθη, ΠΑΚΕΘΡΑ 2008, σελ. 185

Διεύθυνση: Ταξιαρχών 3

Επισκέψιμο: Όχι