83. Οδός Ορφέως
Σύντομη τεκμηρίωση:
Κεντρικός δρόμος με εμπορικά καταστήματα και κατοικίες στην καρδιά του παραδοσιακού οικισμού, ο οποίος καταλήγει στην πλατεία Μητροπόλεως. Ήδη από την όψιμη οθωμαντική περίοδο υπήρξε ο κύριος δρόμος λιανικού εμπορίου της πόλης.
Ο Ορφέας αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους μυθικούς μουσικούς και ποιητές της αρχαιότητας, που σχετίζεται με τη Θράκη. Πατέρας του ήταν ο βασιλιάς της Θράκης Οίαγρος και μητέρα του η Καλλιόπη, Μούσα της επικής ποίησης. Ήταν τόσο δεινός μουσικό που με τη μουσική του μάγευε τους ανθρώπους, τα θηρία, ενώ έκανε ακόμα και τα δέντρα να μετακινούνται για να απολαύσουν τις μελωδίες του.
Πήρε μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία και μετά επέστρεψε στη Θράκη, όπου παντρεύτηκε την Ευρυδίκη. Η γυναίκα του ενώ βρισκόταν μια μέρα στο δάσος, τσιμπήθηκε από φίδι και πέθανε. Ο απελπισμένος Ορφέας αποφάσισε να κατεβεί στον Κάτω κόσμο για να φέρει πίσω τη γυναίκα του. Με τη δύναμη της λύρας του έπεισε τους θεούς να του το επιτρέψουν στην Ευρυδίκη αλλά με τον όρο, μέχρι να ανέβουν πάνω στη γη, εκείνος να μη γυρίσει να τη δει. Ο Ορφέας, όμως, γύρισε να τη δει και έτσι εκείνη γύρισε για πάντα στον Άδη.
Για τον θάνατο του Ορφέα υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Είτε σκοτώθηκε από μαινάδες, επειδή έπαψε να λατρεύει τον θεό Διόνυσο ή επειδή λόγω της αφοσίωσής του στην Ευρυδίκη που έχασε, απέρριψε τον έρωτα εισάγοντας τον παιδεραστικό έρωτα. Ο μύθος αναφέρει ότι οι μαινάδες πέταξαν το σώμα του στον ποταμό Έβρο, ενώ το κεφάλι και η λύρα του επέπλευσαν στη θάλασσα και έφτασαν ως τις ακτές της Λέσβου. Μετά τον θάνατό του η ψυχή του Ορφέα επανενώθηκε με την ψυχή της Ευρυδίκης στον Κάτω κόσμο.
Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ
Ιστορικά στοιχεία:
Κεντρικός δρόμος με εμπορικά καταστήματα και κατοικίες στην καρδιά του παραδοσιακού οικισμού, ο οποίος καταλήγει στην πλατεία Μητροπόλεως.
Στοιχεία αρχιτεκτονικής:
Ήδη από την όψιμη οθωμαντική περίοδο υπήρξε ο κύριος δρόμος λιανικού εμπορίου της πόλης. Με τη φυσική επέκτασή του, την οδό Ευριπίδου, καταλήγει στο λεγόμενο φράγκικο συγκρότημα στο τέρμα της οδού, που εντοπίζει η Μελκίδη.
Περιγραφή λοιπών στοιχείων:
Ο Ορφέας αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους μυθικούς μουσικούς και ποιητές της αρχαιότητας, που σχετίζεται με τη Θράκη. Πατέρας του ήταν ο βασιλιάς της Θράκης Οίαγρος και μητέρα του η Καλλιόπη, Μούσα της επικής ποίησης. Ήταν τόσο δεινός μουσικό που με τη μουσική του μάγευε τους ανθρώπους, τα θηρία, ενώ έκανε ακόμα και τα δέντρα να μετακινούνται για να απολαύσουν τις μελωδίες του.
Πήρε μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία και μετά επέστρεψε στη Θράκη, όπου παντρεύτηκε την Ευρυδίκη. Η γυναίκα του ενώ βρισκόταν μια μέρα στο δάσος, τσιμπήθηκε από φίδι και πέθανε. Ο απελπισμένος Ορφέας αποφάσισε να κατεβεί στον Κάτω κόσμο για να φέρει πίσω τη γυναίκα του. Με τη δύναμη της λύρας του έπεισε τους θεούς να του το επιτρέψουν στην Ευρυδίκη αλλά με τον όρο, μέχρι να ανέβουν πάνω στη γη, εκείνος να μη γυρίσει να τη δει. Ο Ορφέας, όμως, γύρισε να τη δει και έτσι εκείνη γύρισε για πάντα στον Άδη.
Για τον θάνατο του Ορφέα υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Είτε σκοτώθηκε από μαινάδες, επειδή έπαψε να λατρεύει τον θεό Διόνυσο ή επειδή λόγω της αφοσίωσής του στην Ευρυδίκη που έχασε, απέρριψε τον έρωτα εισάγοντας τον παιδεραστικό έρωτα. Ο μύθος αναφέρει ότι οι μαινάδες πέταξαν το σώμα του στον ποταμό Έβρο, ενώ το κεφάλι και η λύρα του επέπλευσαν στη θάλασσα και έφτασαν ως τις ακτές της Λέσβου. Μετά τον θάνατό του η ψυχή του Ορφέα επανενώθηκε με την ψυχή της Ευρυδίκης στον Κάτω κόσμο.
Σκοπός - Χρήση: Οδικό δίκτυο
Χαρακτηρισμός: ΦΕΚ 612Β/30-4-1976 και ΦΕΚ 661/Β/17-5-1976 ΦΕΚ 1097 Δ/14.12-1995
Χρονολόγηση (περίοδος): Άγνωστο
Έτος κατασκευής: Άγνωστο
Τοποθεσία μνημείου: 41.142915276720046, 24.887038681975156
Βιβλιογραφικές παραπομπές:
• Ευλαμπία Αβραμίδου, Βασίλειος Αϊβαλιώτης. «Οδοί και τοπωνύμια της Ξάνθης». Ξάνθη, ΠΑΚΕΘΡΑ, 2003.
• Χρ. Μελκίδη, «Τα μουσουλμανικά μνημεία της Ξάνθης». Αθήνα: Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, 2007, σελ. 92.
Διεύθυνση: Οδός Ορφέως
Επισκέψιμο: Ναι