Οι ευεργέτες της ελληνορθόδοξης κοινότητας της Ξάνθης
Η διαδρομή έχει μήκος περίπου 2 χλμ., διάρκεια 80 λεπτών περίπου και είναι μέτριας δυσκολίας. Σε αυτήν ο επισκέπτης θα μπορέσει να περιηγηθεί σε κτίρια αρχιτεκτονικού ή και θρησκευτικού ενδιαφέροντος, τα οποία είτε κτίστηκαν χάρη στη χρηματοδότηση/δωρεά κάποιου Ξανθιώτη ευεργέτη, είτε σχετίζονται με την κατοικία/κατάστημα της οικογένειας του ευεργέτη.

Ο ρόλος των ευεργετών ήταν ιδιαίτερα σημαντικός για τους ελληνορθόδοξους χριστιανικούς πληθυσμούς κατά τα χρόνια της οθωμανικής περιόδου, αφού αυτοί μερίμνησαν για την οικοδόμηση σχολείων, εκκλησιών και κτιρίων δημόσιου χαρακτήρα (π.χ. Λέσχες) και διαφυλάχθηκε μέσω αυτών η εθνοτική και θρησκευτική ταυτότητα της κοινότητας.

Ο επισκέπτης ξεκινώντας από το παρεκκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής στην οδό Λευκού Πύργου και καταλήγοντας στο Καβάκι, θα μάθει για τους καπνέμπορους-ευεργέτες Σιγάλα, Στάλιο, Ματσίνη, Κουγιουμτζόγλου, Χασιρτζόγλου, τον Μιχαήλ Φλωρή που ανοικοδόμησε τον Ναό του Αγίου Βλασίου και τους μητροπολίτες Ξάνθης και Περιθεωρίου Ευγένιο και Ιωακείμ Σγουρό, που ανοικοδόμησαν ή ανακαίνισαν ναούς, το Μητροπολιτικό Μέγαρο και τα μοναστήρια στο περιαστικό δάσος.

Σημαντικές ήταν οι δωρεές εικόνων των επαγγελματικών συντεχνιών στους ναούς, όπως το σινάφι των τσαγκάρδηων και των υποδηματοποιών ή ο ηπειρώτης Γεώργιος Καγιαλίδης ή οι δημογέροντες της οικογένειας Βέλιου. Είναι πολλοί ακόμα οι γνωστοί και άγνωστοι ευεργέτες, των οποίων τις δωρεές και το έργο μπορούμε να θαυμάζουμε σήμερα μέσα από τα υλικά τους κατάλοιπα.

86. Πλατεία Καβακίου

Σύντομη τεκμηρίωση:

Η Πλατεία Καβακίου διαμορφώνεται στη συμβολή των οδών Ευριπίδου και Αισχύλου. Ο δημόσιος αυτός χώρος διαμορφώθηκε ως πλατεία σε άγνωστη περίοδο. Φέρει το όνομα Καβάκι, που στα τουρκικά σημαίνει λεύκα. Ονομάζεται έτσι, πιθανώς γιατί υπήρχαν λεύκες κοντά, που ίσως παλιότερα οριοθετούσαν τη συνοικία.
Προφορική παράδοση αναφέρει ότι κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, όταν απαγορευόταν η ανέγερση καμπαναριών στις χριστιανικές εκκλησίες, οι χριστιανοί του ναού των Ταξιαρχών είχαν βάλει μια καμπάνα πάνω σε ένα καβάκι που υπήρχε στην πλατεία και χτυπούσε με τον αέρα.
Ο Ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών βρίσκεται στη συνοικία του Καβακίου και ανοικοδομήθηκε κατά το έτος 1834 σύμφωνα με την ανάγλυφη κτητορική επιγραφή που εντοπίζεται στο νάρθηκα.
Πρόκειται για τον παλαιότερο ναό της Ξάνθης.
Η ανέγερσή του πραγματοποιήθηκε κατά πάσα πιθανότητα πάνω στα θεμέλια προγενέστερου ναού της μεσοβυζαντινής περιόδου, ο οποίος καταστράφηκε κατά τη διάρκεια των σεισμών του 1829.
Στην πλατεία αυτή κυριαρχούν δύο κυπαρίσσια, ενώ τριγύρω υπάρχουν σπίτια, ο ναός Παμμεγίστων Ταξιαρχών καθώς και ελεύθερος χώρος στάθμευσης.
Στην πλατεία αυτή στις Γιορτές Παλιάς Ξάνθης στήνουν το στέκι τους Πολιτιστικοί Σύλλογοι της πόλης.


Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος:  ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ


Ιστορικά στοιχεία:

Η Πλατεία Καβακίου διαμορφώνεται στη συμβολή των οδών Ευριπίδου και Αισχύλου. Ο δημόσιος αυτός χώρος διαμορφώθηκε ως πλατεία σε άγνωστη περίοδο. Φέρει το όνομα Καβάκι, που στα τουρκικά σημαίνει λεύκα. Ονομάζεται έτσι, πιθανώς γιατί υπήρχαν λεύκες κοντά, που ίσως παλιότερα οριοθετούσαν τη συνοικία. Προφορική παράδοση αναφέρει ότι κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, όταν απαγορευόταν η ανέγερση καμπαναριών στις χριστιανικές εκκλησίες, οι χριστιανοί του ναού των Ταξιαρχών είχαν βάλει μια καμπάνα πάνω σε ένα καβάκι που υπήρχε στην πλατεία και χτυπούσε με τον αέρα.
Ο Ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών βρίσκεται στη συνοικία του Καβακίου και ανοικοδομήθηκε κατά το έτος 1834 σύμφωνα με την ανάγλυφη κτητορική επιγραφή που εντοπίζεται στο νάρθηκα. Πρόκειται για τον παλαιότερο ναό της Ξάνθης.
Η ανέγερσή του πραγματοποιήθηκε κατά πάσα πιθανότητα πάνω στα θεμέλια προγενέστερου ναού της μεσοβυζαντινής περιόδου, ο οποίος καταστράφηκε κατά τη διάρκεια των σεισμών του 1829.


Στοιχεία αρχιτεκτονικής:

Στην πλατεία αυτή κυριαρχούν δύο κυπαρίσσια, ενώ τριγύρω υπάρχουν σπίτια, ο παλιότερος ναός της Ξάνθης (που ονομάζεται και ο ίδιος Καβάκι) αφιερωμένος στους Παμμεγίστους Ταξιάρχες καθώς και ελεύθερος χώρος στάθμευσης.


Περιγραφή λοιπών στοιχείων:

Στην πλατεία αυτή στις Γιορτές Παλιάς Ξάνθης στήνουν το στέκι τους Πολιτιστικοί Σύλλογοι της πόλης.


Σκοπός - Χρήση: Δημόσιος χώρος


Χαρακτηρισμός: ΦΕΚ 612Β/30-4-1976 και ΦΕΚ 661/Β/17-5-1976 ΦΕΚ 1097 Δ/14.12-1995


Χρονολόγηση (περίοδος): Άγνωστο


Έτος κατασκευής: Άγνωστο


Τοποθεσία μνημείου: 41.144611947675074, 24.888792519302807


Βιβλιογραφικές παραπομπές:

•    Ιωάννης Μπακιρτζής, Η ονομασία της συνοικίας Μητροπόλεως κατά τους οθωμανικούς χρόνους, Περί Θράκης, τ. 2 (2002), σ. 193 – 206
•    Ευλαμπία Αβραμίδου, Βασίλειος Αϊβαλιώτης. «Οδοί και τοπωνύμια της Ξάνθης». Ξάνθη, ΠΑΚΕΘΡΑ, 2003.
•    Χρύσα Μελκίδη Τα μουσουλμανικά μνημεία της Ξάνθης, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, Αθήνα 2007, σελ. 109.


 Διεύθυνση: Συμβολή οδών Αισχύλου και Ευριπίδου


Επισκέψιμο: Ναι

 

Print
image
Όροι ΧρήσηςΠολιτική ΑπορρήτουCopyright 2024 by Δήμος Ξάνθης
Back To Top