Η Δημογεροντία της Ξάνθης και οι εκπρόσωποί της
Η διαδρομή έχει μήκος περίπου 2 χλμ., διάρκεια 60 λεπτών περίπου και είναι μέτριας δυσκολίας. Έχει ως αφετηρία τη συνοικία του Αγίου Βλασίου και τερματικό σταθμό τη συνοικία του Ακαθίστου. Σε αυτήν ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα μέσα από τα κτήρια να μάθει για την ελληνορθόδοξη κοινότητα, τη Δημογεροντία της Ξάνθης, τους σημαντικότερους δημογέροντες, όπως επίσης για κτίρια σχετιζόμενα με τη δραστηριότητα της κοινότητας. Η Δημογεροντία ήταν το διοικητικό σύστημα της ελληνορθόδοξης κοινότητας στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι δημογέροντες, γνωστοί αλλιώς ως προεστοί ή κοτζαμπάσηδες, ήταν άμισθοι ή έμμισθοι εκπρόσωποι, τους οποίους εξέλεγαν οι χριστιανοί με την έγκριση των Οθωμανών. Από τη μια, διευκόλυναν στη διοίκηση και την είσπραξη των φόρων για λογαριασμό των Οθωμανών και, από την άλλη, διοικούσαν την κοινότητα, μεριμνούσαν για τα σχολεία της, διαχειρίζονταν τα έσοδα των εκκλησιών, των μοναστηριών και την κοινοτική περιουσία, επιλύαν δικαστικά ζητήματα και επέβαλλαν σωφρονιστικές ποινές. Πρόεδρος της Δημογεροντίας ήταν ο Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου. Δραστήριοι μητροπολίτες υπήρξαν ο Ευγένιος (1792-1848) και ο Ιωακείμ Σγουρός (1864-1912).

Στην Ξάνθη η Δημογεροντία συνεδρίαζε στον Ναό του Τιμίου Προδρόμου και αργότερα στο Μητροπολιτικό Μέγαρο. Σχολεία της Δημογεροντίας αποτελούσαν το Στάλειο Νηπιαγωγείο, η Ματσίνειος Σχολή, ενώ σχολείο λειτουργούσε και στο προαύλιο του Αγίου Βλασίου. Γνωστά ονόματα που διετέλεσαν Δημογέροντες είναι οι Μιχάλογλου, ο Βαληξόγλου, ο Καραμπέτσης, ο Χασιρτζόγλου, ο Στάλιος, ο Σιγάλας, ο Ματσίνης, οι Βέλιοι, ο Λαδάς, ο Σταυρόπουλος κ.ά. Πολλοί από αυτούς υπηρέτησαν ως εκκλησιαστικοί επίτροποι στους διάφορους ναούς της πόλης, ως έφοροι/δάσκαλοι των σχολείων, ενώ σημαντικές ήταν οι ευεργεσίες και οι δωρεές τους προς την ελληνορθόδοξη κοινότητα της Ξάνθης.

39. Αρχοντικά Μιχάλογλου

Σύντομη τεκμηρίωση:

Το συγκρότημα κατοικιών της οικογένειας Μιχάλογλου οικοδομήθηκε κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας του 19ου αιώνα στη συνοικία του Αγίου Βλασίου.
Το συγκρότημα αποτελείται από τέσσερις πανομοιότυπες κατοικίες τις οποίες έχτισε ο καπνέμπορος Ιωάννης Μιχάλογλου με καταγωγή από το Gjerbes της Κορυτσάς στη Β. Ήπειρο, για τα τέσσερα αγόρια από τα έξι παιδιά που απέκτησε. Για τον πρωτότοκο γιο του Γαβριήλ έχτισε άλλο σπίτι απέναντι από το συγκρότημα αυτό (Αγ. Βλασίου 28-30), ενώ την κόρη του την προίκισε με χρηματικά ποσά και χρυσές λίρες.
Η ανέγερση του συγκροτήματος αυτού εκείνο το χρονικό διάστημα συμπίπτει με την περίοδο οικονομικής άνθησης της Ξάνθης, όταν αναπτύσσεται οικιστικά η ευρύτερη περιοχή των συνοικιών του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Βλασίου με τα πολυάριθμα αρχοντικά των καπνεμπόρων που δραστηριοποιούνται τότε γύρω από την εκμετάλλευση του καπνικού προϊόντος.
Τα κτίσματα είναι εκλεκτικιστικά με κυρίαρχη τάση τον νεοκλασικισμό. Σε ολόκληρο το συγκρότημα των κτιρίων η εξωτερική όψη τους είναι οργανωμένη με απόλυτη συμμετρία και περιλαμβάνει πλίνθινη διακόσμηση κόκκινου χρώματος. Η κεντρική είσοδος και στις τέσσερις κατοικίες προεξέχει, είναι στεγασμένη και υποστηρίζει μεγάλα μπαλκόνια, διακοσμημένα με τοπικές σιδεριές. Πάνω από το υπερυψωμένο ισόγειο οργανώνεται ο πρώτος όροφος του κάθε κτιρίου. Σε δύο από τις κατοικίες υπάρχει εκτεταμένος ζωγραφικός διάκοσμος στο εσωτερικό τους (με οροφογραφίες και τοιχογραφίες), που υλοποιήθηκε κατά τα έτη 1927-1928 από τους διάσημους τότε κοσμηματογράφους Γεώργιο και Νικόλαο Μαλτζή από το Αϊβαλί της Μικράς Ασίας και τον Λευτέρη Κουνή.
Μπροστά σε καθεμία από τις 4 κατοικίες υπάρχει ένας μικρός προαύλιος χώρος, περιτριγυρισμένος από σιδερένιο αυλόγυρο, ο οποίος είναι διακοσμημένος με έλικες και λόγχες.


Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος:  ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ


Ιστορικά στοιχεία:

Το συγκρότημα κατοικιών της οικογένειας Μιχάλογλου οικοδομήθηκε κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας του 19ου αιώνα στη συνοικία του Αγίου Βλασίου.
Το συγκρότημα αποτελείται από τέσσερις πανομοιότυπες κατοικίες τις οποίες έχτισε ο καπνέμπορος Ιωάννης Μιχάλογλου με καταγωγή από το Gjerbes της Κορυτσάς στη Β. Ήπειρο, για τα τέσσερα αγόρια από τα έξι παιδιά που απέκτησε. Για τον πρωτότοκο γιο του Γαβριήλ έχτισε άλλο σπίτι απέναντι από το συγκρότημα αυτό (Αγ. Βλασίου 28-30), ενώ την κόρη του την προίκισε με χρηματικά ποσά και χρυσές λίρες.

Η ανέγερση του συγκροτήματος αυτού εκείνο το χρονικό διάστημα συμπίπτει με την περίοδο οικονομικής άνθησης της Ξάνθης, όταν αναπτύσσεται οικιστικά η ευρύτερη περιοχή των συνοικιών του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Βλασίου με τα πολυάριθμα αρχοντικά των καπνεμπόρων που δραστηριοποιούνται τότε γύρω από την εκμετάλλευση του καπνικού προϊόντος.


Στοιχεία αρχιτεκτονικής:

Τα κτίσματα είναι εκλεκτικιστικά με κυρίαρχη τάση τον νεοκλασικισμό. Σε ολόκληρο το συγκρότημα των κτιρίων η εξωτερική όψη τους είναι οργανωμένη με απόλυτη συμμετρία και περιλαμβάνει πλίνθινη διακόσμηση κόκκινου χρώματος. Η κεντρική είσοδος και στις τέσσερις κατοικίες προεξέχει, είναι στεγασμένη και υποστηρίζει μεγάλα μπαλκόνια, διακοσμημένα με τοπικές σιδεριές. Πάνω από το υπερυψωμένο ισόγειο οργανώνεται ο πρώτος όροφος του κάθε κτιρίου. Σε δύο από τις κατοικίες υπάρχει εκτεταμένος ζωγραφικός διάκοσμος στο εσωτερικό τους (με οροφογραφίες και τοιχογραφίες), που υλοποιήθηκε κατά τα έτη 1927-1928 από τους διάσημους τότε κοσμηματογράφους Γεώργιο και Νικόλαο Μαλτζή από το Αϊβαλί της Μικράς Ασίας και τον Λευτέρη Κουνή.


Περιγραφή λοιπών στοιχείων:

Μπροστά σε καθεμία από τις 4 κατοικίες υπάρχει ένας μικρός προαύλιος χώρος, περιτριγυρισμένος από σιδερένιο αυλόγυρο, ο οποίος είναι διακοσμημένος με έλικες και λόγχες.


Σκοπός - Χρήση: Κατοικία


Χαρακτηρισμός: Διατηρητέα, Φορέας ΥΠΠΟ, Απόφαση δΙΛΑΠ/Γ/3250/9491, ΦΕΚ 142/91


Χρονολόγηση (περίοδος): Περίπου 1890


Έτος κατασκευής: 1893-1897


Τοποθεσία μνημείου: 41.141060434666464, 24.884868982198547


Βιβλιογραφικές παραπομπές:

•    Δημήτρης Μαυρίδης, Σπίτια της Ξάνθης, Ιερά Μητρόπολις Ξάνθης και Περιθεωρίου - δ.Ε.Α.Ξ., Ξάνθη 2009
•    Δημήτρης Μαυρίδης, Αγγελοφύλακτος Ξάνθη, Ιερά Μητρόπολις Ξάνθης και Περιθεωρίου, Ξάνθη 2006
•    Δημήτρης Μαυρίδης, Μαστοριά και Μεράκι στην παλιά Ξάνθη, Δ.Ε.Α.Ξ. – Π.Α.ΚΕ.ΘΡΑ., Ξάνθη 2005
•    Ελένη Κουνή, Βασίλης Αϊβαλιώτης, Σοφία Αδαμαντίδου, Ο Λευτέρης Κουνής και η κοσμηματογραφία στην Ξάνθη, Δ.Ε.Α.Ξ. - Π.Α.ΚΕ.ΘΡΑ., Ξάνθη 2006
•    Κατσαρή-Βαφειάδη, Τζ. επιμ. 2023. «Ιστορία και καταγραφή των νεοκλασικών κτηρίων του παραδοσιακού Οικισμού».
      Ξάνθη: Δήμος Ξάνθης, σελ. 170


 Διεύθυνση: Αγίου Βλασίου 25-31


Επισκέψιμο: Όχι

 

Print
image
Όροι ΧρήσηςΠολιτική ΑπορρήτουCopyright 2024 by Δήμος Ξάνθης
Back To Top