Η Δημογεροντία της Ξάνθης και οι εκπρόσωποί της
Η διαδρομή έχει μήκος περίπου 2 χλμ., διάρκεια 60 λεπτών περίπου και είναι μέτριας δυσκολίας. Έχει ως αφετηρία τη συνοικία του Αγίου Βλασίου και τερματικό σταθμό τη συνοικία του Ακαθίστου. Σε αυτήν ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα μέσα από τα κτήρια να μάθει για την ελληνορθόδοξη κοινότητα, τη Δημογεροντία της Ξάνθης, τους σημαντικότερους δημογέροντες, όπως επίσης για κτίρια σχετιζόμενα με τη δραστηριότητα της κοινότητας. Η Δημογεροντία ήταν το διοικητικό σύστημα της ελληνορθόδοξης κοινότητας στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι δημογέροντες, γνωστοί αλλιώς ως προεστοί ή κοτζαμπάσηδες, ήταν άμισθοι ή έμμισθοι εκπρόσωποι, τους οποίους εξέλεγαν οι χριστιανοί με την έγκριση των Οθωμανών. Από τη μια, διευκόλυναν στη διοίκηση και την είσπραξη των φόρων για λογαριασμό των Οθωμανών και, από την άλλη, διοικούσαν την κοινότητα, μεριμνούσαν για τα σχολεία της, διαχειρίζονταν τα έσοδα των εκκλησιών, των μοναστηριών και την κοινοτική περιουσία, επιλύαν δικαστικά ζητήματα και επέβαλλαν σωφρονιστικές ποινές. Πρόεδρος της Δημογεροντίας ήταν ο Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου. Δραστήριοι μητροπολίτες υπήρξαν ο Ευγένιος (1792-1848) και ο Ιωακείμ Σγουρός (1864-1912).

Στην Ξάνθη η Δημογεροντία συνεδρίαζε στον Ναό του Τιμίου Προδρόμου και αργότερα στο Μητροπολιτικό Μέγαρο. Σχολεία της Δημογεροντίας αποτελούσαν το Στάλειο Νηπιαγωγείο, η Ματσίνειος Σχολή, ενώ σχολείο λειτουργούσε και στο προαύλιο του Αγίου Βλασίου. Γνωστά ονόματα που διετέλεσαν Δημογέροντες είναι οι Μιχάλογλου, ο Βαληξόγλου, ο Καραμπέτσης, ο Χασιρτζόγλου, ο Στάλιος, ο Σιγάλας, ο Ματσίνης, οι Βέλιοι, ο Λαδάς, ο Σταυρόπουλος κ.ά. Πολλοί από αυτούς υπηρέτησαν ως εκκλησιαστικοί επίτροποι στους διάφορους ναούς της πόλης, ως έφοροι/δάσκαλοι των σχολείων, ενώ σημαντικές ήταν οι ευεργεσίες και οι δωρεές τους προς την ελληνορθόδοξη κοινότητα της Ξάνθης.

86. Πλατεία Καβακίου

Σύντομη τεκμηρίωση:

Η Πλατεία Καβακίου διαμορφώνεται στη συμβολή των οδών Ευριπίδου και Αισχύλου. Ο δημόσιος αυτός χώρος διαμορφώθηκε ως πλατεία σε άγνωστη περίοδο. Φέρει το όνομα Καβάκι, που στα τουρκικά σημαίνει λεύκα. Ονομάζεται έτσι, πιθανώς γιατί υπήρχαν λεύκες κοντά, που ίσως παλιότερα οριοθετούσαν τη συνοικία.
Προφορική παράδοση αναφέρει ότι κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, όταν απαγορευόταν η ανέγερση καμπαναριών στις χριστιανικές εκκλησίες, οι χριστιανοί του ναού των Ταξιαρχών είχαν βάλει μια καμπάνα πάνω σε ένα καβάκι που υπήρχε στην πλατεία και χτυπούσε με τον αέρα.
Ο Ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών βρίσκεται στη συνοικία του Καβακίου και ανοικοδομήθηκε κατά το έτος 1834 σύμφωνα με την ανάγλυφη κτητορική επιγραφή που εντοπίζεται στο νάρθηκα.
Πρόκειται για τον παλαιότερο ναό της Ξάνθης.
Η ανέγερσή του πραγματοποιήθηκε κατά πάσα πιθανότητα πάνω στα θεμέλια προγενέστερου ναού της μεσοβυζαντινής περιόδου, ο οποίος καταστράφηκε κατά τη διάρκεια των σεισμών του 1829.
Στην πλατεία αυτή κυριαρχούν δύο κυπαρίσσια, ενώ τριγύρω υπάρχουν σπίτια, ο ναός Παμμεγίστων Ταξιαρχών καθώς και ελεύθερος χώρος στάθμευσης.
Στην πλατεία αυτή στις Γιορτές Παλιάς Ξάνθης στήνουν το στέκι τους Πολιτιστικοί Σύλλογοι της πόλης.


Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος:  ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ


Ιστορικά στοιχεία:

Η Πλατεία Καβακίου διαμορφώνεται στη συμβολή των οδών Ευριπίδου και Αισχύλου. Ο δημόσιος αυτός χώρος διαμορφώθηκε ως πλατεία σε άγνωστη περίοδο. Φέρει το όνομα Καβάκι, που στα τουρκικά σημαίνει λεύκα. Ονομάζεται έτσι, πιθανώς γιατί υπήρχαν λεύκες κοντά, που ίσως παλιότερα οριοθετούσαν τη συνοικία. Προφορική παράδοση αναφέρει ότι κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, όταν απαγορευόταν η ανέγερση καμπαναριών στις χριστιανικές εκκλησίες, οι χριστιανοί του ναού των Ταξιαρχών είχαν βάλει μια καμπάνα πάνω σε ένα καβάκι που υπήρχε στην πλατεία και χτυπούσε με τον αέρα.
Ο Ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών βρίσκεται στη συνοικία του Καβακίου και ανοικοδομήθηκε κατά το έτος 1834 σύμφωνα με την ανάγλυφη κτητορική επιγραφή που εντοπίζεται στο νάρθηκα. Πρόκειται για τον παλαιότερο ναό της Ξάνθης.
Η ανέγερσή του πραγματοποιήθηκε κατά πάσα πιθανότητα πάνω στα θεμέλια προγενέστερου ναού της μεσοβυζαντινής περιόδου, ο οποίος καταστράφηκε κατά τη διάρκεια των σεισμών του 1829.


Στοιχεία αρχιτεκτονικής:

Στην πλατεία αυτή κυριαρχούν δύο κυπαρίσσια, ενώ τριγύρω υπάρχουν σπίτια, ο παλιότερος ναός της Ξάνθης (που ονομάζεται και ο ίδιος Καβάκι) αφιερωμένος στους Παμμεγίστους Ταξιάρχες καθώς και ελεύθερος χώρος στάθμευσης.


Περιγραφή λοιπών στοιχείων:

Στην πλατεία αυτή στις Γιορτές Παλιάς Ξάνθης στήνουν το στέκι τους Πολιτιστικοί Σύλλογοι της πόλης.


Σκοπός - Χρήση: Δημόσιος χώρος


Χαρακτηρισμός: ΦΕΚ 612Β/30-4-1976 και ΦΕΚ 661/Β/17-5-1976 ΦΕΚ 1097 Δ/14.12-1995


Χρονολόγηση (περίοδος): Άγνωστο


Έτος κατασκευής: Άγνωστο


Τοποθεσία μνημείου: 41.144611947675074, 24.888792519302807


Βιβλιογραφικές παραπομπές:

•    Ιωάννης Μπακιρτζής, Η ονομασία της συνοικίας Μητροπόλεως κατά τους οθωμανικούς χρόνους, Περί Θράκης, τ. 2 (2002), σ. 193 – 206
•    Ευλαμπία Αβραμίδου, Βασίλειος Αϊβαλιώτης. «Οδοί και τοπωνύμια της Ξάνθης». Ξάνθη, ΠΑΚΕΘΡΑ, 2003.
•    Χρύσα Μελκίδη Τα μουσουλμανικά μνημεία της Ξάνθης, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, Αθήνα 2007, σελ. 109.


 Διεύθυνση: Συμβολή οδών Αισχύλου και Ευριπίδου


Επισκέψιμο: Ναι

 

Print
image
Όροι ΧρήσηςΠολιτική ΑπορρήτουCopyright 2024 by Δήμος Ξάνθης
Back To Top