45. Ναός Αγίου Γεωργίου
Σύντομη τεκμηρίωση:
Ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται στην ομώνυμη συνοικία και ανοικοδομήθηκε κατά το έτος 1835 σύμφωνα με την επιγραφή που βρίσκεται στην εξωτερική πλευρά της κόγχης του Ιερού Βήματος. Το κτίσμα έγινε πιθανόν με δαπάνες του καπνέμπορου Κυριάκου Ναλμπάντογλου, του οποίου ο τάφος είναι τοποθετημένος στο εσωτερικό του Ναού.
Ανοικοδομήθηκε μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του 1829, ενδεχομένως πάνω στα ερείπια προγενέστερου ναού της βυζαντινής περιόδου, καθώς σύμφωνα με ορισμένες πηγές κατά το έτος 1394 υπήρχε στην περιοχή προσκύνημα με το ίδιο όνομα.
Το κωδωνοστάσιο του ναού οικοδομήθηκε σε μεταγενέστερη φάση, κατά το έτος 1927.
Πρόκειται για τυπικό δείγμα τρίκλιτης βασιλικής εκκλησίας με δίρριχτη στέγη. Στη τοιχοποιία του ναού κυριαρχεί ο τοπικός γρανίτης που βρίσκεται σε άφθονη ποσότητα στις όχθες του ποταμού Κοσύνθου.
Περιλαμβάνει νάρθηκα και γυναικωνίτη, ενώ το τέμπλο της είναι ξύλινο χωρίς ιδιαίτερα διακοσμητικά στοιχεία. Στο εσωτερικό του ναού, μπροστά από τον Μητροπολιτικό θρόνο υπάρχει στο δάπεδο ο μαρμάρινος τάφος του Κυριάκου Ναλμπάντογλου του 1837, με δυσανάγνωστη επιγραφή.
Το κωδωνοστάσιο του ναού είναι κτισμένο σύμφωνα με τα νεοκλασικά πρότυπα.
Στον περίβολο του ναού υπάρχει μια αναθηματική στήλη με άγαλμα σε νεοκλασικά πρότυπα, η οποία είναι αφιερωμένη στη μνήμη της Ευθαλίας συζύγου του Σταύρου Δαβίδοβιτς που γεννήθηκε στην Ξάνθη και πέθανε στο Κίεβο από χολέρα το 1866.
Στο εσωτερικό του ναού υπάρχουν διάφορες εικόνες που φιλοτεχνήθηκαν κυρίως μετά τα μέσα του 19ου αιώνα. Οι πιο αξιόλογες από αυτές είναι η εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου του Θασίτη αγιογράφου Μιχαήλ Ευαγγελίδη, που είναι φιλοτεχνημένη σε μάρμαρο, η μεγάλων διαστάσεων εικόνα του Αγίου Ανδρέα, έργο του Πατρινού ζωγράφου Τάκη Πριονά και η εικόνα του Εσταυρωμένου, που βρίσκεται στο Ιερό Βήμα του Ναού και αγιογραφήθηκε από τον Φώτη Κόντογλου το 1959.
Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ
Ιστορικά στοιχεία:
Ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται στην ομώνυμη συνοικία και ανοικοδομήθηκε κατά το έτος 1835 σύμφωνα με την επιγραφή που βρίσκεται στην εξωτερική πλευρά της κόγχης του Ιερού Βήματος. Το κτίσμα έγινε πιθανόν με δαπάνες του καπνέμπορου Κυριάκου Ναλμπάντογλου, του οποίου ο τάφος είναι τοποθετημένος στο εσωτερικό του Ναού.
Ανοικοδομήθηκε μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του 1829, ενδεχομένως πάνω στα ερείπια προγενέστερου ναού της βυζαντινής περιόδου, καθώς σύμφωνα με ορισμένες πηγές κατά το έτος 1394 υπήρχε στην περιοχή προσκύνημα με το ίδιο όνομα.
Το κωδωνοστάσιο του ναού οικοδομήθηκε σε μεταγενέστερη φάση, κατά το έτος 1927.
Στοιχεία αρχιτεκτονικής:
Πρόκειται για τυπικό δείγμα τρίκλιτης βασιλικής εκκλησίας με δίρριχτη στέγη. Στη τοιχοποιία του ναού κυριαρχεί ο τοπικός γρανίτης που βρίσκεται σε άφθονη ποσότητα στις όχθες του ποταμού Κοσύνθου.
Περιλαμβάνει νάρθηκα και γυναικωνίτη, ενώ το τέμπλο της είναι ξύλινο χωρίς ιδιαίτερα διακοσμητικά στοιχεία. Στο εσωτερικό του ναού, μπροστά από τον Μητροπολιτικό θρόνο υπάρχει στο δάπεδο ο μαρμάρινος τάφος του Κυριάκου Ναλμπάντογλου του 1837, με δυσανάγνωστη επιγραφή.
Το κωδωνοστάσιο του ναού είναι κτισμένο σύμφωνα με τα νεοκλασικά πρότυπα.
Περιγραφή λοιπών στοιχείων:
Στον περίβολο του ναού υπάρχει μια αναθηματική στήλη με άγαλμα σε νεοκλασικά πρότυπα, η οποία είναι αφιερωμένη στη μνήμη της Ευθαλίας συζύγου του Σταύρου Δαβίδοβιτς που γεννήθηκε στην Ξάνθη και πέθανε στο Κίεβο από χολέρα το 1866.
Στο εσωτερικό του ναού υπάρχουν διάφορες εικόνες που φιλοτεχνήθηκαν κυρίως μετά τα μέσα του 19ου αιώνα. Οι πιο αξιόλογες από αυτές είναι η εικόνα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου του Θασίτη αγιογράφου Μιχαήλ Ευαγγελίδη, που είναι φιλοτεχνημένη σε μάρμαρο, η μεγάλων διαστάσεων εικόνα του Αγίου Ανδρέα, έργο του Πατρινού ζωγράφου Τάκη Πριονά και η εικόνα του Εσταυρωμένου, που βρίσκεται στο Ιερό Βήμα του Ναού και αγιογραφήθηκε από τον Φώτη Κόντογλου το 1959.
Σκοπός - Χρήση: Εκκλησιαστικό κτίριο
Χαρακτηρισμός: ΦΕΚ 612Β/30-4-1976 και ΦΕΚ 661/Β/17-5-1976 ΦΕΚ 1097 Δ/14.12-1995
Χρονολόγηση (περίοδος): Τρίτη δεκαετία του 19ου αιώνα
Έτος κατασκευής: 1835
Τοποθεσία μνημείου: 41.14180752792063, 24.88652749480909
Βιβλιογραφικές παραπομπές:
• Γεώργιος Τσιγάρας, Οι εκκλησίες της παλιάς Ξάνθης, Δημοτική Επιχείρηση Ανάπτυξης Ξάνθης (Δ.Ε.Α.Ξ.) – Π.Α.ΚΕ.ΘΡΑ, Ξάνθη 2008
• Θρησκευτικά Μνημεία Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, Αλεξανδρούπολη 2008
• Ξάνθη , Η πόλη με τα χίλια χρώματα (Δημήτρης Μαυρίδης επιμ.), Δήμος Ξάνθης – Π.Α.ΚΕ.ΘΡΑ., Ξάνθη 2007
• Βασίλειος Αϊβαλιώτης, Σοφία Αδαμαντίδου, Ο άρχοντας Ναλμπάντογλου, η οικογένεια Παρασχίδη και η σχέση τους με τις οικογένειες Λαλάγκα, Χασιρτζόγλου και Ζουλιάμη. ΠΑΚΕΘΡΑ, Ξάνθη 2008
• Καπετανόπουλος Κ., «Κείμενα και επιστολές σχετικά με παραδόσεις της Ξάνθης. Ένα κείμενο του Κ. Καπετανόπουλου», Θρακικά Χρονικά, τχ. 35 ( 1979), σ. 69-70
Διεύθυνση: Αγίου Γεωργίου 13
Επισκέψιμο: Ναι