Κτίρια παραδοσιακής αρχιτεκτονικής στην Παλιά Ξάνθη
Η διαδρομή αυτή είναι περίπου 1 χλμ., 50 λεπτών περίπου και μέτριας δυσκολίας. Ξεκινά από την καρδιά της Παλιάς Πόλης και καταλήγει στην οδό Λευκού Πύργου, ο επισκέπτης θα γνωρίσει τις κατοικίες και τα κονάκια της παλιάς Ξάνθης που οικοδομήθηκαν σύμφωνα με τις αρχές της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.

Μπορεί να τα ξεχωρίσει κανείς από τα υλικά δομής τους, όπως την πέτρα, το ξύλο και τον λεγόμενο «τσατμά» (μίγμα πηλού και άχυρου πάνω σε πλεγμένα καλάμια, ξύλα). Βασικό στοιχείο της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής είναι τα «σαχνισιά», τα ξύλινα ή μεταλλικά φουρούσια που υποστήριζαν τις προεξοχές του ορόφου, κτλ.

Πολλά μορφολογικά στοιχεία είναι όμοια με αντίστοιχα κατοικιών στην Ήπειρο και τη Μακεδονία, γεγονός που ερμηνεύεται από τη γνωστή κινητικότητα των οικοδομικών σιναφιών, από τα μαστοροχώρια της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας προς όλη τη βόρεια Ελλάδα. Ειδικά μετά τους σεισμούς του 1829, που ισοπέδωσαν την Ξάνθη, οι γνωστοί μάστορες της πέτρας από τις περιοχές αυτές, θεωρείται ότι ήρθαν και οικοδόμησαν εκ νέου την πόλη.

02. Κατοικία με ημικυκλικό σαχνισί

Σύντομη τεκμηρίωση:

Το κτίριο αυτό, που βρίσκεται στη συνοικία Μητροπόλεως, είναι ένα πολυφωτογραφημένο σπίτι, με κύριο χαρακτηριστικό του το ημικυκλικό σαχνισί. Το ύφος του κτιρίου είναι λαϊκό, με επιδράσεις από την αρχιτεκτονική της Βόρειας Θράκης. Το χαρακτηριστικό ημικυκλικό σαχνισί, που είναι μοναδικό στην Ξάνθη, είναι παρόμοιο με αντίστοιχα που συναντούνται στη Φιλιππούπολη της Βουλγαρίας. Επίσης, το κτίριο διαθέτει πολλά παράθυρα και πλακόστρωτη εσωτερική αυλή σε πέντε επίπεδα, απομονωμένη από τον εξωτερικό χώρο. Το κτίσμα ήταν ζωγραφισμένο με παγώνια και άνθη εξωτερικά, στα κάτω διάχωρα του σαχνισιού και με γοργόνες εσωτερικά.
Η κατοικία αυτή, με το χαρακτηριστικό ημικυλικό σαχνισί, είναι κτίσμα του 1897. Υπήρξε για το διάστημα 2006-2008 προσωρινή έδρα του πολιτιστικού συλλόγου της πόλης με το ακρώνυμο ΠΑ.ΚΕ.ΘΡΑ. (Πολιτιστικό Αναπτυξιακό Κέντρο Θράκης), που σήμερα έχει έδρα σε άλλο κτίσμα της Παλιάς Πόλης. Έκτοτε χρησιμοποιείται κάθε χρόνο από αυτόν τον δραστήριο πολιτιστικό σύλλογο, μόνο κατά τη διάρκεια των Γιορτών Παλιάς Πόλης, οι οποίες λαμβάνουν χώρα στις αρχές Σεπτεμβρίου.


Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος:  ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ


Ιστορικά στοιχεία:

Η κατοικία με το χαρακτηριστικό ημικυλικό σαχνισί είναι κτίσμα του 1897.  Υπήρξε  για  το  διάστημα  2006-2008  προσωρινή  έδρα  του πολιτιστικού  συλλόγου  της  πόλης  με  το  ακρώνυμο  ΠΑ.ΚΕ.ΘΡΑ. (ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ    ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ    ΚΕΝΤΡΟ    ΘΡΑΚΗΣ).    Έκτοτε χρησιμοποιείται  κάθε  χρόνο  από  αυτόν  τον  ΠΣ,  κατά  τη  διάρκεια των Γιορτών Παλιάς Πόλης.


Στοιχεία αρχιτεκτονικής:

Το κτίριο  αυτό, στη συνοικία Μητροπόλεως, είναι ένα πολυφωτογραφημένο σπίτι, με κύριο χαρακτηριστικό του το ημικυκλικό σαχνισί. Το ύφος του κτιρίου είναι λαϊκό, με επιδράσεις από την αρχιτεκτονική της Βόρειας Θράκης. Το σαχνισί, που είναι μοναδικό στην Ξάνθη, είναι παρόμοιο με αντίστοιχα που συναντούνται στη Φιλιππούπολη. Επίσης, το κτίριο διαθέτει πολλά παράθυρα και πλακόστρωτη αυλή σε πέντε επίπεδα, απομονωμένη από τον εξωτερικό χώρο. 


Περιγραφή λοιπών στοιχείων:

Το κτίσμα ήταν ζωγραφισμένο με παγώνια και άνθη εξωτερικά, στα κάτω διάχωρα του σαχνισιού και με γοργόνες εσωτερικά.


Σκοπός - Χρήση: Κατοικία


Χαρακτηρισμός: Διατηρητέο, Φορέας ΥΜΑΘ, Κατηγορία «Γ», Απόφαση 5385, ΦΕΚ 1097/95


Χρονολόγηση (περίοδος): Τέλη 19ου αιώνα


Έτος κατασκευής: 1897


Τοποθεσία μνημείου: 41.145179, 24.887197


Βιβλιογραφικές παραπομπές:

•    Δημήτρης Μαυρίδης, Σπίτια της Ξάνθης, Ιερά Μητρόπολις Ξάνθης και Περιθεωρίου – Δ.Ε.Α.Ξ., Ξάνθη 2009
•    Δημήτρης  Μαυρίδης,  Αγγελοφύλακτος  Ξάνθη,  Ιερά  Μητρόπολις Ξάνθης και Περιθεωρίου, Ξάνθη 2007


 Διεύθυνση: Στάλιου 13


Επισκέψιμο: Όχι

 

Print
image
Όροι ΧρήσηςΠολιτική ΑπορρήτουCopyright 2024 by Δήμος Ξάνθης
Back To Top