Νεοκλασικά και εκλεκτικιστικά κτίρια της Παλιάς Ξάνθης
Η διαδρομή αυτή είναι περίπου 3 χλμ., 80 λεπτών περίπου και μέτριας δυσκολίας. Ξεκινά από την Πλατεία Αντίκα και καταλήγει στα όρια της παλιάς με τη σύγχρονη πόλη στα δυτικά. Μέσα από τη διαδρομή αυτή, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει το ρεύμα του νεοκλασικισμού και εκλεκτικισμού, όπως εκφράστηκαν σε περίπου 50 κτίρια της παλιάς Ξάνθης.

Ο νεοκλασικισμός εμφανίστηκε τον 18ο και 19ο αιώνα και είναι έντονα επηρεασμένος από τίς αρχές που διέπουν την αρχιτεκτονική της κλασικής αρχαιότητας. Τα κτίρια διακρίνονται για την απλότητα των γεωμετρικών τους μορφών, τη δωρική λεπτομέρεια, την απλότητα, την απόλυτη συμμετρία, τις διαχωριστικές ταινίες των κατακόρυφων αναπτυγμάτων και τις παραστάδες με τα ψευδοεπίκρανα στις γωνίες.

Ο εκλεκτικισμός από την άλλη είναι το αρχιτεκτονικό στυλ του 19ου και 20ου αιώνα, στο οποίο επιλέγονται και χρησιμοποιούνται ποικιλία στοιχείων από διάφορες εποχές και ρυθμούς, σε ένα ενιαίο κτίσμα. Στα εκλεκτιστικά κτίρια στην Ξάνθη αναγνωρίζονται επιδράσεις από τον νεοκλασικισμό (πχ. απόλυτη συμμετρία, κατακορυφότητα), ενώ επιμέρους στοιχεία φέρουν επιρροές από την Art Deco (π.χ. έντονη διακοσμητική διάθεση), την κεντρική Ευρώπη (π.χ. διαμόρφωση πυργοειδούς στέγης ή ανάπτυξη πυργίσκων), το αγγλικό μπαρόκ (π.χ. η χρήση του κόκκινου τούβλου) και το ρομανικό στυλ (π.χ. τοξωτά ανοίγματα και καμπυλωτές αψίδες).

16. Οικία Ματσόπουλου

Σύντομη τεκμηρίωση:

Η κατοικία αυτή κτίστηκε στη δεκαετία 1890-1900, από τον γιατρό Γεώργιο Ματσόπουλο. Ο Ματσόπουλος από το 1894 εγκαταστάθηκε στην Κομοτηνή και διώχθηκε την περίοδο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, από τους Βούλγαρους κατακτητές της πόλης. Το 1920 εκλέχθηκε βουλευτής Ροδόπης. Τιμήθηκε για το έργο του από τον πρωθυπουργό της χώρας Ελευθέριο Βενιζέλο, με το παράσημο του «Σταυρού του Τάγματος Βασιλέως Γεωργίου του Α΄». Μέχρι και σήμερα το συγκεκριμένο κτίσμα χρησιμοποιείται ως κατοικία.
Πρόκειται για ένα νεοκλασικό, διώροφο οίκημα, στενομέτωπο και επιχρισμένο με κόκκινο χρώμα. Γίνεται φανερό το χτίσιμο από πελεκητό, ντόπιο γρανίτη, όπως διακρίνεται στο ημιυπόγειο. Όλα τα ανοίγματα του ημιυπογείου και του ισογείου έχουν εμφανή λίθινα πλαίσια. Στα παράθυρα του κάτω ορόφου υπάρχουν λιτές, διακοσμητικές σφυρήλατες σιδεριές. Η πρόσβαση στον όροφο γίνεται με ξύλινη σκάλα, ενώ ο φεγγίτης πάνω από την πόρτα της εισόδου εξασφαλίζει τον φωτισμό της σκάλας.
Το κτίριο αυτό, όπως και άλλα της οδού Αντίκα, έχουν χρησιμεύσει ως σκηνικό για γυρίσματα τηλεοπτικών και κινηματογραφικών παραγωγών, χάρη στο άρωμα μιας άλλης εποχής που διατηρούν και αναδίδουν. Ανάμεσα σε αυτές τις παραγωγές είναι και η σειρά σε σκηνοθεσία Κώστα Κουτσομύτη, που μετέφερε στην τηλεοπτική οθόνη το βιβλίο «Ματωμένα χώματα» της Διδώς Σωτηρίου και της οποίας αρκετά γυρίσματα έγιναν στο συγκεκριμένο κτίριο.


Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος:  ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ


Ιστορικά στοιχεία:

Η κατοικία αυτή κτίστηκε στη δεκαετία 1890-1900, από τον γιατρό Γεώργιο Ματσόπουλο, γαμπρό του γαιοκτήμονα Ιωάννη Δημητρακόπουλου, που ήταν παντρεμένος με την Ελένη Κουγιουμτζόγλου. Ο Ματσόπουλος από το 1894 εγκαταστάθηκε στην Κομοτηνή και διώχθηκε την περίοδο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, από τους Βούλγαρους κατακτητές της πόλης.
Το 1920 εκλέχθηκε βουλευτής Ροδόπης. Τιμήθηκε για το έργο του από τον πρωθυπουργό της χώρας Ελευθέριο Βενιζέλο, με το παράσημο του «Σταυρού του Τάγματος Βασιλέως Γεωργίου του Α΄». Μέχρι και σήμερα το συγκεκριμένο κτίσμα χρησιμοποιείται ως κατοικία.


Στοιχεία αρχιτεκτονικής:

Πρόκειται για ένα νεοκλασικό, διώροφο οίκημα, στενομέτωπο και επιχρισμένο με κόκκινο χρώμα. Γίνεται φανερό το χτίσιμο από πελεκητό, ντόπιο γρανίτη, όπως διακρίνεται στο ημιυπόγειο. Όλα τα ανοίγματα του ημιυπογείου και του ισογείου έχουν εμφανή λίθινα πλαίσια. Στα παράθυρα του κάτω ορόφου υπάρχουν λιτές, διακοσμητικές σφυρήλατες σιδεριές. Η πρόσβαση στον όροφο γίνεται με ξύλινη σκάλα, ενώ ο φεγγίτης πάνω από την πόρτα της εισόδου εξασφαλίζει τον φωτισμό της σκάλας.


Περιγραφή λοιπών στοιχείων:

Το κτίριο αυτό, όπως και άλλα της οδού Αντίκα, έχουν χρησιμεύσει ως σκηνικό για γυρίσματα τηλεοπτικών και κινηματογραφικών παραγωγών, χάρη στο άρωμα μιας άλλης εποχής που διατηρούν και αναδίδουν. Ανάμεσα σε αυτές τις παραγωγές είναι και η σειρά σε σκηνοθεσία Κώστα Κουτσομύτη, που μετέφερε στην τηλεοπτική οθόνη το βιβλίο «Ματωμένα χώματα» της Διδώς Σωτηρίου και της οποίας αρκετά γυρίσματα έγιναν στο συγκεκριμένο κτίριο.


Σκοπός - Χρήση: Κατοικία


Χαρακτηρισμός: ΥΜΑΘ/5385/24-11-1995, ΦΕΚ 1097/Δ/1995


Χρονολόγηση (περίοδος): Τέλευταία δεκαετία 19ου αιώνα


Έτος κατασκευής: Δεκαετία 1890-1900


Τοποθεσία μνημείου: 41.14356, 24.88794


Βιβλιογραφικές παραπομπές:

•    Δ. Μαυρίδης (επιμ.). Ξάνθη, η πόλη με τα χίλια χρώματα.
     Ξάνθη, ΠΑΚΕΘΡΑ 2008, σελ. 191


 Διεύθυνση: Αντίκα 4


Επισκέψιμο: Όχι


 

Print
image
Όροι ΧρήσηςΠολιτική ΑπορρήτουCopyright 2024 by Δήμος Ξάνθης
Back To Top