Νεοκλασικά και εκλεκτικιστικά κτίρια της Παλιάς Ξάνθης
Η διαδρομή αυτή είναι περίπου 3 χλμ., 80 λεπτών περίπου και μέτριας δυσκολίας. Ξεκινά από την Πλατεία Αντίκα και καταλήγει στα όρια της παλιάς με τη σύγχρονη πόλη στα δυτικά. Μέσα από τη διαδρομή αυτή, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει το ρεύμα του νεοκλασικισμού και εκλεκτικισμού, όπως εκφράστηκαν σε περίπου 50 κτίρια της παλιάς Ξάνθης.

Ο νεοκλασικισμός εμφανίστηκε τον 18ο και 19ο αιώνα και είναι έντονα επηρεασμένος από τίς αρχές που διέπουν την αρχιτεκτονική της κλασικής αρχαιότητας. Τα κτίρια διακρίνονται για την απλότητα των γεωμετρικών τους μορφών, τη δωρική λεπτομέρεια, την απλότητα, την απόλυτη συμμετρία, τις διαχωριστικές ταινίες των κατακόρυφων αναπτυγμάτων και τις παραστάδες με τα ψευδοεπίκρανα στις γωνίες.

Ο εκλεκτικισμός από την άλλη είναι το αρχιτεκτονικό στυλ του 19ου και 20ου αιώνα, στο οποίο επιλέγονται και χρησιμοποιούνται ποικιλία στοιχείων από διάφορες εποχές και ρυθμούς, σε ένα ενιαίο κτίσμα. Στα εκλεκτιστικά κτίρια στην Ξάνθη αναγνωρίζονται επιδράσεις από τον νεοκλασικισμό (πχ. απόλυτη συμμετρία, κατακορυφότητα), ενώ επιμέρους στοιχεία φέρουν επιρροές από την Art Deco (π.χ. έντονη διακοσμητική διάθεση), την κεντρική Ευρώπη (π.χ. διαμόρφωση πυργοειδούς στέγης ή ανάπτυξη πυργίσκων), το αγγλικό μπαρόκ (π.χ. η χρήση του κόκκινου τούβλου) και το ρομανικό στυλ (π.χ. τοξωτά ανοίγματα και καμπυλωτές αψίδες).

62. Διώροφο κτίσμα - Βυζάντιο

Σύντομη τεκμηρίωση:

Το κτίριο χτίστηκε σε άγνωστη χρονολογία. Οι αρχικοί ιδιοκτήτες του ήταν οι Ιωάννης και Κωνσταντίνος Κορέλης και ο Αναστάσιος Λιάπης με ποσοστό 1/3 έκαστος. Η καταγωγή τους ήταν από ένα χωριό των Ιωαννίνων. Τα τελευταία χρόνια λειτούργει ως κατάστημα.
Η παρουσία των Ηπειρωτών στην Ξάνθη ήταν ιδιαίτερα έντονη, ειδικά μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του 1829, όταν μπουλούκια μαστόρων ήρθαν από την Ήπειρο, ξαναέχτισαν την παλιά Ξάνθη, ενώ άλλοι Ηπειρώτες ήρθαν και έμειναν εδώ, απασχολούμενοι με το καπνεμπόριο, ιδρύοντας χάνια (ξενοδοχεία) κ.ά. Μέχρι και σήμερα υπάρχει Αδελφότητα Ηπειρωτών Ξάνθης.
Το κτίριο αποτελεί ένα εκ των δύο ισοϋψών διώροφων κτισμάτων επί της Πλατείας Αντίκα, η οποία αποτελεί κεντρικό δημόσιο χώρο της παλιάς Ξάνθης και επίκεντρο της σύγχρονης διασκέδασης με πολλούς χώρους εστίασης, καφετέριες και μπαρ.
Η πρόσοψη του κτιρίου είναι απλή και στενομέτωπη. Στο ισόγειο κυριαρχεί σήμερα η ενιαία βιτρίνα του καταστήματος με ξύλινο πλαίσιο και θύρα και υαλοστάσιο. Στον εσωτερικό χώρο του ισογείου είναι διακριτός ο χώρος δόμησης, με ακατέργαστη πέτρα και ενδιάμεσες ξυλοδεσιές.
Στον όροφο υπάρχει μπαλκόνι (εξώστης) με σιδηρά κιγκλιδώματα, ενώ παρόμοιες σιδεριές υπάρχουν και στα παράθυρα εκατέρωθεν της μπαλκονόπορτας. Τα ανοίγματα στον όροφο περιβάλλονται από απλό λίθινο πλαίσιο, φτιαγμένο από τον χαρακτηριστικό ντόπιο γρανίτη. Στις γωνίες του κτιρίου σχηματίζονται ψευδοπαραστάδες, ενώ υπάρχει γείσο κάτω από τη στέγη.


Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος:  ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ


Ιστορικά στοιχεία:

Το κτίριο χτίστηκε σε άγνωστη χρονολογία. Οι αρχικοί ιδιοκτήτες του ήταν οι Ιωάννης και Κωνσταντίνος Κορέλης και ο Αναστάσιος Λιάπης με ποσοστό 1/3 έκαστος. Η καταγωγή τους ήταν από ένα χωριό των Ιωαννίνων. Τα τελευταία χρόνια λειτούργει ως κατάστημα.
Η παρουσία των Ηπειρωτών στην Ξάνθη ήταν ιδιαίτερα έντονη, ειδικά μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του 1829, όταν μπουλούκια μαστόρων ήρθαν από την Ήπειρο, ξαναέχτισαν την παλιά Ξάνθη, ενώ άλλοι Ηπειρώτες ήρθαν και έμειναν εδώ, απασχολούμενοι με το καπνεμπόριο, ιδρύοντας χάνια (ξενοδοχεία) κ.ά. Μέχρι και σήμερα υπάρχει Αδελφότητα Ηπειρωτών Ξάνθης.


Στοιχεία αρχιτεκτονικής:

Το κτίριο αποτελεί ένα εκ των δύο ισοϋψών διώροφων κτισμάτων επί της Πλατείας Αντίκα, η οποία αποτελεί κεντρικό δημόσιο χώρο της παλιάς Ξάνθης και επίκεντρο της σύγχρονης διασκέδασης με πολλούς χώρους εστίασης, καφετέριες και μπαρ.

Η πρόσοψη του κτιρίου είναι απλή και στενομέτωπη. Στο ισόγειο κυριαρχεί σήμερα η ενιαία βιτρίνα του καταστήματος με ξύλινο πλαίσιο και θύρα και υαλοστάσιο. Στον εσωτερικό χώρο του ισογείου είναι διακριτός ο χώρος δόμησης, με ακατέργαστη πέτρα και ενδιάμεσες ξυλοδεσιές.


Περιγραφή λοιπών στοιχείων:

Στον όροφο υπάρχει μπαλκόνι (εξώστης) με σιδηρά κιγκλιδώματα, ενώ παρόμοιες σιδεριές υπάρχουν και στα παράθυρα εκατέρωθεν της μπαλκονόπορτας. Τα ανοίγματα στον όροφο περιβάλλονται από απλό λίθινο πλαίσιο, φτιαγμένο από τον χαρακτηριστικό ντόπιο γρανίτη. Στις γωνίες του κτιρίου σχηματίζονται ψευδοπαραστάδες, ενώ υπάρχει γείσο κάτω από τη στέγη.


Σκοπός - Χρήση: Εμπορικός χώρος


Χαρακτηρισμός: ΦΕΚ 612Β/30-4-1976 και ΦΕΚ 661/Β/17-5-1976 ΦΕΚ 1097 Δ/14.12-1995


Χρονολόγηση (περίοδος): Άγνωστο


Έτος κατασκευής: Άγνωστο


Τοποθεσία μνημείου: 41.14207871332049, 24.88735418150523


Βιβλιογραφικές παραπομπές:

•    Μαυρίδης (επιμ.). Ξάνθη, η πόλη με τα χίλια χρώματα. Ξάνθη, ΠΑΚΕΘΡΑ 2008


 Διεύθυνση: Βασ. Κων/νου 128


Επισκέψιμο: Ναι

 

Print
image
Όροι ΧρήσηςΠολιτική ΑπορρήτουCopyright 2024 by Δήμος Ξάνθης
Back To Top