Στη γειτονιά της Μητρόπολης

Η διαδρομή έχει μήκος περίπου 1 χλμ., διάρκεια 60 λεπτών περίπου και είναι μέτριας δυσκολίας. Σε αυτήν ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να εξερευνήσει την καρδιά της Παλιάς Πόλης, το πιο κεντρικό κομμάτι του παραδοσιακού οικισμού, όπως αυτός αναπτύχθηκε γύρω από τη Μητρόπολη της πόλης. Ξεκινώντας από την Πλατεία Αντίκα, θα περπατήσει στους πιο γνωστούς και γραφικούς δρόμους της, τις οδούς Δημάρχου Φίλιπου Αμοιρίδη και Ορφέως για να συναντήσει στην πορεία του, μεταξύ άλλων, τα Αρχοντικά Καλούδη, Κουγιουμτζόγλου και Καλεύρα, που βρίσκονται δίπλα στο Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο της Φ.Ε.Ξ.

Η πορεία του θα καταλήξει στην Πλατεία Μητροπόλεως, η οποία ταυτίστηκε με την Ελληνορθόδοξη κοινότητα καθώς γύρω και κοντά σε αυτήν χτίστηκαν το Μητροπολιτικό Μέγαρο, η Ματσίνειος Σχολή αλλά και η Οικία Φωτιάδη, που χρησίμευσε και ως Ελληνικό Προξενείο, την ύστερη οθωμανική περίοδο.

57. Οικία Βαρδαλή

Σύντομη τεκμηρίωση:

Το κτίριο αυτό ανήκει στην παλιά Ξανθιώτικη οικογένεια Βαρδαλή και η ανέγερσή του τοποθετείται γύρω στα 1870.
Σύμφωνα με μαρτυρίες κατά τη βουλγαρική κατοχή το κτίσμα επιτάχθηκε για να μένει ο Βούλγαρος Δήμαρχος της πόλης, ο οποίος φεύγοντας το 1919 προσπάθησε να διαφύγει με τα έπιπλα της οικογένειας αλλά συνελήφθη.
Πρόκειται για ένα μεγάλο, λαϊκής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, κτίσμα με εκτεταμένο σαχνισί στον όροφο, επί της οδού Ορφέως και στην πάροδο. Το ισόγειο αποτελείται από λιθοδομή, μια στέρεη και γερή κατασκευή, με ενδιάμεσες ξυλοδεσιές που συνδράμουν στην αντισεισμικότητα του κτιρίου, ενώ ο όροφος είναι από ξυλόπηκτη κατασκευή (τσατμά). Υπάρχουν παράθυρα και στο ισόγειο, με προστατευτικά κιγκλιδώματα, αλλά και στον όροφο, με απλά ξύλινα πλαίσια. Πρόκειται για δύο συνεχόμενες κατοικίες με εισόδους στην οδό Ορφέως και στην πάροδο. Στη γωνία σχηματίζεται η χαρακτηριστική απότμηση του κτιρίου, η φαλτσογωνιά, για την προστασία του τοίχου από τις άμαξες.
Στο εσωτερικό του κτιρίου παρατηρούνται διακοσμημένες οροφές.

Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ

Ιστορικά στοιχεία:

Το κτίριο ανήκει στην παλιά Ξανθιώτικη οικογένεια Βαρδαλή και η ανέγερσή του τοποθετείται γύρω στα 1870.
Σύμφωνα με μαρτυρίες κατά τη βουλγαρική κατοχή το κτίσμα επιτάχθηκε για να μένει ο Βούλγαρος Δήμαρχος της πόλης, ο οποίος φεύγοντας το 1919 προσπάθησε να διαφύγει με τα έπιπλα της οικογένειας αλλά συνελήφθη.

Στοιχεία αρχιτεκτονικής:

Πρόκειται για ένα μεγάλο, λαϊκής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, κτίσμα με εκτεταμένο σαχνισί στον όροφο, επί της οδού Ορφέως και στην πάροδο. Το ισόγειο αποτελείται από λιθοδομή, μια στέρεη και γερή κατασκευή, με ενδιάμεσες ξυλοδεσιές που συνδράμουν στην αντισεισμικότητα του κτιρίου, ενώ ο όροφος είναι από ξυλόπηκτη κατασκευή (τσατμά). Υπάρχουν παράθυρα και στο ισόγειο, με προστατευτικά κιγκλιδώματα, αλλά και στον όροφο, με απλά ξύλινα πλαίσια. Πρόκειται για δύο συνεχόμενες κατοικίες με εισόδους στην οδό Ορφέως και στην πάροδο. Στη γωνία σχηματίζεται η χαρακτηριστική απότμηση του κτιρίου, η φαλτσογωνιά, για την προστασία του τοίχου από τις άμαξες.

Περιγραφή λοιπών στοιχείων:

Στο εσωτερικό του κτιρίου παρατηρούνται διακοσμημένες οροφές. Μέλος της οικογένειας ήταν στην επιτροπή της Μονής Ταξιαρχών, ενώ ο Μιλτιάδης Βαρδαλής ήταν ανάμεσα στους διακεκριμένους Ξανθίους που πήραν οι Βούλγαροι φεύγοντας ως όμηρους, μετά το τέλος της 1ης Βουλγαρικής Κατοχής της Ξάνθης (Νοέμβριος 1912 – Ιούλιος 1913), για λόγους προσωπικής τους ασφάλειας. Κατά τη δεκαετία του 1920 καταγράφεται Έλληνας αθλητής από την Ξάνθη με το επίθετο Βαρδαλής.

Σκοπός - Χρήση: Κατοικία

Χαρακτηρισμός: Διατηρητέο, Φορέας ΥΠΠΟ, Απόφαση ΔΙΛΑΠ/Γ/108/5352, ΦΕΚ 91/90

Χρονολόγηση (περίοδος): Β’ μισό 19^ου αιώνα

Έτος κατασκευής: Β’ μισό 19^ου αιώνα

Τοποθεσία μνημείου: 41.14383, 24.88851

Βιβλιογραφικές παραπομπές:

• Δ. Μαυρίδης (επιμ.). Ξάνθη, η πόλη με τα χίλια χρώματα. Ξάνθη, ΠΑΚΕΘΡΑ 2008

Διεύθυνση: Ορφέως 40-42

Επισκέψιμο: Όχι