Η Δημογεροντία της Ξάνθης και οι εκπρόσωποί της
Η διαδρομή έχει μήκος περίπου 2 χλμ., διάρκεια 60 λεπτών περίπου και είναι μέτριας δυσκολίας. Έχει ως αφετηρία τη συνοικία του Αγίου Βλασίου και τερματικό σταθμό τη συνοικία του Ακαθίστου. Σε αυτήν ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα μέσα από τα κτήρια να μάθει για την ελληνορθόδοξη κοινότητα, τη Δημογεροντία της Ξάνθης, τους σημαντικότερους δημογέροντες, όπως επίσης για κτίρια σχετιζόμενα με τη δραστηριότητα της κοινότητας. Η Δημογεροντία ήταν το διοικητικό σύστημα της ελληνορθόδοξης κοινότητας στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι δημογέροντες, γνωστοί αλλιώς ως προεστοί ή κοτζαμπάσηδες, ήταν άμισθοι ή έμμισθοι εκπρόσωποι, τους οποίους εξέλεγαν οι χριστιανοί με την έγκριση των Οθωμανών. Από τη μια, διευκόλυναν στη διοίκηση και την είσπραξη των φόρων για λογαριασμό των Οθωμανών και, από την άλλη, διοικούσαν την κοινότητα, μεριμνούσαν για τα σχολεία της, διαχειρίζονταν τα έσοδα των εκκλησιών, των μοναστηριών και την κοινοτική περιουσία, επιλύαν δικαστικά ζητήματα και επέβαλλαν σωφρονιστικές ποινές. Πρόεδρος της Δημογεροντίας ήταν ο Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου. Δραστήριοι μητροπολίτες υπήρξαν ο Ευγένιος (1792-1848) και ο Ιωακείμ Σγουρός (1864-1912).

Στην Ξάνθη η Δημογεροντία συνεδρίαζε στον Ναό του Τιμίου Προδρόμου και αργότερα στο Μητροπολιτικό Μέγαρο. Σχολεία της Δημογεροντίας αποτελούσαν το Στάλειο Νηπιαγωγείο, η Ματσίνειος Σχολή, ενώ σχολείο λειτουργούσε και στο προαύλιο του Αγίου Βλασίου. Γνωστά ονόματα που διετέλεσαν Δημογέροντες είναι οι Μιχάλογλου, ο Βαληξόγλου, ο Καραμπέτσης, ο Χασιρτζόγλου, ο Στάλιος, ο Σιγάλας, ο Ματσίνης, οι Βέλιοι, ο Λαδάς, ο Σταυρόπουλος κ.ά. Πολλοί από αυτούς υπηρέτησαν ως εκκλησιαστικοί επίτροποι στους διάφορους ναούς της πόλης, ως έφοροι/δάσκαλοι των σχολείων, ενώ σημαντικές ήταν οι ευεργεσίες και οι δωρεές τους προς την ελληνορθόδοξη κοινότητα της Ξάνθης.

100. Οικία Παράσχου

Σύντομη τεκμηρίωση:

Το πλήρως αποκατεστημένο σήμερα αρχοντικό ανήκε στην οικογένεια καπνεμπόρων Παράσχου (Παρασχίδη). Χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα.
Πρόκειται για ένα κτίριο επηρεασμένο από τον νεοκλασικισμό, με ημιυπόγειο, υπερυψωμένο ισόγειο και όροφο. Η πρόσβαση στο κτίριο γίνεται μέσω της αυλής και επιβλητικής στεγασμένης κλίμακας. Πάνω από την εξώθυρα διαμορφώνεται μπαλκόνι (εξώστης) με προστατευτικές σιδεριές και μπαλκονόπορτα με τοξωτή επίστεψη και παραστάδες.
Υπάρχουν διαχωριστικές ταινίες μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων του κτιρίου, ανοίγματα που παρατάσσονται με απόλυτη συμμετρία και γωνιακές παραστάσδες με ψευδεπίκρανα.
Πέρα από το πλαίσιο που έχουν όλα τα παράθυρα, αυτά στον όροφο έχουν επίσης τριγωνικά αετώματα και οδοντωτό γείσο στο κάτω μέρος τους. Παρόμοιο γείσο υπάρχει και στην επίστεψη του κτιρίου.
Το κτίριο προφυλάσσεται από μανδρότοιχο με πεσσούς και κιγκλίδωμα.
Μεταξύ των μελών της οικογένειας ξεχώριζε ο Νικόλαος, σημαντικός φωτογράφος με έδρα στο Λονδίνο και με το λογότυπο στις φωτογραφίες του N.C.P. (Nicolaos Constantaki Parascho). Ο Παράσχου γύρω στο 1900 εκδίδει στο Λονδίνο έναν μικρό αριθμό ταχυδρομικών δελταρίων με θέμα την Ξάνθη.


Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος:  ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ


Ιστορικά στοιχεία:

Το πλήρως αποκατεστημένο σήμερα αρχοντικό ανήκε στην οικογένεια καπνεμπόρων Παράσχου (Παρασχίδη). Χτίζεται στα τέλη του 19ου αιώνα στη συνοικία των καπνεμπόρων στην οδό Αγίου Αθανασίου, δίπλα στο ομώνυμο παρεκκλήσι.


Στοιχεία αρχιτεκτονικής:

Πρόκειται για ένα κτίριο επηρεασμένο από τον νεοκλασικισμό, με ημιυπόγειο, υπερυψωμένο ισόγειο και όροφο. Η πρόσβαση στο κτίριο γίνεται μέσω της αυλής και επιβλητικής στεγασμένης κλίμακας. Πάνω από την εξώθυρα διαμορφώνεται μπαλκόνι (εξώστης) με προστατευτικές σιδεριές και μπαλκονόπορτα με τοξωτή επίστεψη και παραστάδες.
Υπάρχουν διαχωριστικές ταινίες μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων του κτιρίου, ανοίγματα που παρατάσσονται με απόλυτη συμμετρία και γωνιακές παραστάσδες με ψευδεπίκρανα.
Πέρα από το πλαίσιο που έχουν όλα τα παράθυρα, αυτά στον όροφο έχουν επίσης τριγωνικά αετώματα και οδοντωτό γείσο στο κάτω μέρος τους. Παρόμοιο γείσο υπάρχει και στην επίστεψη του κτιρίου.
Το κτίριο προφυλάσσεται από μανδρότοιχο με πεσσούς και κιγκλίδωμα.


Περιγραφή λοιπών στοιχείων:

Μεταξύ των μελών της οικογένειας ξεχώριζε ο Νικόλαος, σημαντικός φωτογράφος με έδρα στο Λονδίνο και με το λογότυπο στις φωτογραφίες του N.C.P. (Nicolaos Constantaki Parascho). Ο Παράσχου γύρω στο 1900 εκδίδει στο Λονδίνο έναν μικρό αριθμό ταχυδρομικών δελταρίων με θέμα την Ξάνθη.


Σκοπός - Χρήση: Κατοικία


Χαρακτηρισμός: ΥΠΠΟ/ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3249/10024/03-01-1991, ΦΕΚ 162/Β/21-03- 1991


Χρονολόγηση (περίοδος): Τέλη 19ου αιώνα


Έτος κατασκευής: Τέλη 19ου αιώνα


Τοποθεσία μνημείου: 41.1415, 24.88618


Βιβλιογραφικές παραπομπές:

•    Κατσαρή-Βαφειάδη, Τζ. επιμ. 2023. «Ιστορία και καταγραφή των νεοκλασικών κτηρίων του παραδοσιακού Οικισμού». Ξάνθη: Δήμος Ξάνθης, σελ. 155
•    Αϊβαλιώτης Βασίλειος, Αδαμαντίδου Σοφία. «Ο άρχοντας Ναλμπάντογλου, η οικογένεια Παρασχίδη και η σχέση τους με τις οικογένειες Λαλάγκα, Χασιρτζόγλου και Ζουλιάμη». Ξάνθη: ΠΑΚΕΘΡΑ 2008.


 Διεύθυνση: Αγίου Αθανασίου 8


Επισκέψιμο: Όχι

 

Print
image
Όροι ΧρήσηςΠολιτική ΑπορρήτουCopyright 2024 by Δήμος Ξάνθης
Back To Top