Η Δημογεροντία της Ξάνθης και οι εκπρόσωποί της
Η διαδρομή έχει μήκος περίπου 2 χλμ., διάρκεια 60 λεπτών περίπου και είναι μέτριας δυσκολίας. Έχει ως αφετηρία τη συνοικία του Αγίου Βλασίου και τερματικό σταθμό τη συνοικία του Ακαθίστου. Σε αυτήν ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα μέσα από τα κτήρια να μάθει για την ελληνορθόδοξη κοινότητα, τη Δημογεροντία της Ξάνθης, τους σημαντικότερους δημογέροντες, όπως επίσης για κτίρια σχετιζόμενα με τη δραστηριότητα της κοινότητας. Η Δημογεροντία ήταν το διοικητικό σύστημα της ελληνορθόδοξης κοινότητας στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι δημογέροντες, γνωστοί αλλιώς ως προεστοί ή κοτζαμπάσηδες, ήταν άμισθοι ή έμμισθοι εκπρόσωποι, τους οποίους εξέλεγαν οι χριστιανοί με την έγκριση των Οθωμανών. Από τη μια, διευκόλυναν στη διοίκηση και την είσπραξη των φόρων για λογαριασμό των Οθωμανών και, από την άλλη, διοικούσαν την κοινότητα, μεριμνούσαν για τα σχολεία της, διαχειρίζονταν τα έσοδα των εκκλησιών, των μοναστηριών και την κοινοτική περιουσία, επιλύαν δικαστικά ζητήματα και επέβαλλαν σωφρονιστικές ποινές. Πρόεδρος της Δημογεροντίας ήταν ο Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου. Δραστήριοι μητροπολίτες υπήρξαν ο Ευγένιος (1792-1848) και ο Ιωακείμ Σγουρός (1864-1912).

Στην Ξάνθη η Δημογεροντία συνεδρίαζε στον Ναό του Τιμίου Προδρόμου και αργότερα στο Μητροπολιτικό Μέγαρο. Σχολεία της Δημογεροντίας αποτελούσαν το Στάλειο Νηπιαγωγείο, η Ματσίνειος Σχολή, ενώ σχολείο λειτουργούσε και στο προαύλιο του Αγίου Βλασίου. Γνωστά ονόματα που διετέλεσαν Δημογέροντες είναι οι Μιχάλογλου, ο Βαληξόγλου, ο Καραμπέτσης, ο Χασιρτζόγλου, ο Στάλιος, ο Σιγάλας, ο Ματσίνης, οι Βέλιοι, ο Λαδάς, ο Σταυρόπουλος κ.ά. Πολλοί από αυτούς υπηρέτησαν ως εκκλησιαστικοί επίτροποι στους διάφορους ναούς της πόλης, ως έφοροι/δάσκαλοι των σχολείων, ενώ σημαντικές ήταν οι ευεργεσίες και οι δωρεές τους προς την ελληνορθόδοξη κοινότητα της Ξάνθης.

69. Παρεκκλήσι Αναλήψεως του Σωτήρος

Σύντομη τεκμηρίωση:

Το Παρεκκλήσι Αναλήψεως του Σωτήρος βρίσκεται στην Πλατεία Μητροπόλεως, στο κέντρο της παλιάς Ξάνθης, στην οδό Αντίκα 16. Ουσιαστικά το παρεκκλήσι είναι ενσωματωμένο σε αυλή κτίσματος επί της πλατείας Μητροπόλεως. Το 1934 ήταν γνωστό με το όνομα της Αγίας Μεσίστριας. Η ανέγερσή του τοποθετείται στα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα, επί ποιμαντορίας Ιωακείμ Σγουρού.
Το παρεκκλήσι είναι ένα απλό, μονόχωρο κτίσμα με τρίρριχτη στέγη, με την είσοδό του εντός του αύλειου χώρου. Έχει τοξωτά ανοίγματα στη βόρεια πλευρά του μόνο, καθώς η νότια εφάπτεται στο διπλανό κτίσμα και ο δυτικός τοίχος δεν έχει άνοιγμα αφού βλέπει προς τον δρόμο. Η θύρα εισόδου βρίσκεται επί της βόρειας πλευράς και στη συνέχεια ανοίγονται άλλα τρία παράθυρα.
Το κτίριο, στην αυλή του οποίου βρίσκεται το παρεκκλήσι, κτίστηκε την περίοδο 1890-1910 ως οικία της οικογένειας Φωτιάδη, ενώ σήμερα ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Ξάνθης και Περιθεωρίου, μετά από δωρεά. Κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας, το κτίριο χρησίμευε, για μικρά διαστήματα, ως έδρα του Ελληνικού Προξενείου. Σήμερα, λειτουργεί, στον κάτω όροφο, ως Κοινωνικό Ιατρείο και Φαρμακείο και στον επάνω όροφο, ως Σχολή Βυζαντινής Μουσικής.


Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος:  ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ


Ιστορικά στοιχεία:

Το Παρεκκλήσι Αναλήψεως του Σωτήρος βρίσκεται στην Πλατεία Μητροπόλεως, στο κέντρο της παλιάς Ξάνθης, στην οδό Αντίκα 16. Ουσιαστικά το παρεκκλήσι είναι ενσωματωμένο σε αυλή κτίσματος επί της πλατείας Μητροπόλεως. Το 1934 ήταν γνωστό με το όνομα της Αγίας Μεσίστριας. Η ανέγερσή του τοποθετείται στα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα, επί ποιμαντορίας Ιωακείμ Σγουρού.


Στοιχεία αρχιτεκτονικής:

Το παρεκκλήσι είναι ένα απλό, μονόχωρο κτίσμα με τρίρριχτη στέγη, με την είσοδό του εντός του αύλειου χώρου. Έχει τοξωτά ανοίγματα στη βόρεια πλευρά του μόνο, καθώς η νότια εφάπτεται στο διπλανό κτίσμα και ο δυτικός τοίχος δεν έχει άνοιγμα αφού βλέπει προς τον δρόμο. Η θύρα εισόδου βρίσκεται επί της βόρειας πλευράς και στη συνέχεια ανοίγονται άλλα τρία παράθυρα.


Περιγραφή λοιπών στοιχείων:

Το κτίριο, στην αυλή του οποίου βρίσκεται, κτίστηκε την περίοδο 1890-1910 ως οικία της οικογένειας Φωτιάδη, ενώ σήμερα ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Ξάνθης και Περιθεωρίου, μετά από δωρεά. Κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας, το κτίριο χρησίμευε, για μικρά διαστήματα, ως έδρα του Ελληνικού Προξενείου. Σήμερα, λειτουργεί, στον κάτω όροφο, ως Κοινωνικό Ιατρείο και Φαρμακείο και στον επάνω όροφο, ως Σχολή Βυζαντινής Μουσικής.


Σκοπός - Χρήση: Εκκλησιαστικό κτίριο


Χαρακτηρισμός: Διατηρητέο, Φορέας ΥΠΠΟ, Απόφαση ΔΙΛΑΠ/Γ/11/63051, ΦΕΚ 73/86


Χρονολόγηση (περίοδος): Τέλη 19ου αιώνα


Έτος κατασκευής: Τέλη 19ου αιώνα


Τοποθεσία μνημείου: 41.14408300663538, 24.887780991409993


Βιβλιογραφικές παραπομπές:

•    «Εκκλησίες, Μονές και Παρεκκλήσια της Παλιάς Πόλης», Θωμάς Εξάρχου, Γιορτές Παλιάς Πόλης, 2000
•    «Οι Εκκλησίες της Παλιάς Ξάνθης», Γεώργιος Τσιγάρας, Δημοτική Επιχείρηση Ανάπτυξης Ξάνθης, Ιερά Μητρόπολη Ξάνθης και Περιθεωρίου, 2008


 Διεύθυνση: Αντίκα 16


Επισκέψιμο: Όχι

 

Print
image
Όροι ΧρήσηςΠολιτική ΑπορρήτουCopyright 2024 by Δήμος Ξάνθης
Back To Top