Νεοκλασικά και εκλεκτικιστικά κτίρια της Παλιάς Ξάνθης

Η διαδρομή αυτή είναι περίπου 3 χλμ., 80 λεπτών περίπου και μέτριας δυσκολίας. Ξεκινά από την Πλατεία Αντίκα και καταλήγει στα όρια της παλιάς με τη σύγχρονη πόλη στα δυτικά. Μέσα από τη διαδρομή αυτή, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει το ρεύμα του νεοκλασικισμού και εκλεκτικισμού, όπως εκφράστηκαν σε περίπου 50 κτίρια της παλιάς Ξάνθης.

Ο νεοκλασικισμός εμφανίστηκε τον 18ο και 19ο αιώνα και είναι έντονα επηρεασμένος από τίς αρχές που διέπουν την αρχιτεκτονική της κλασικής αρχαιότητας. Τα κτίρια διακρίνονται για την απλότητα των γεωμετρικών τους μορφών, τη δωρική λεπτομέρεια, την απλότητα, την απόλυτη συμμετρία, τις διαχωριστικές ταινίες των κατακόρυφων αναπτυγμάτων και τις παραστάδες με τα ψευδοεπίκρανα στις γωνίες.

Ο εκλεκτικισμός από την άλλη είναι το αρχιτεκτονικό στυλ του 19ου και 20ου αιώνα, στο οποίο επιλέγονται και χρησιμοποιούνται ποικιλία στοιχείων από διάφορες εποχές και ρυθμούς, σε ένα ενιαίο κτίσμα. Στα εκλεκτιστικά κτίρια στην Ξάνθη αναγνωρίζονται επιδράσεις από τον νεοκλασικισμό (πχ. απόλυτη συμμετρία, κατακορυφότητα), ενώ επιμέρους στοιχεία φέρουν επιρροές από την Art Deco (π.χ. έντονη διακοσμητική διάθεση), την κεντρική Ευρώπη (π.χ. διαμόρφωση πυργοειδούς στέγης ή ανάπτυξη πυργίσκων), το αγγλικό μπαρόκ (π.χ. η χρήση του κόκκινου τούβλου) και το ρομανικό στυλ (π.χ. τοξωτά ανοίγματα και καμπυλωτές αψίδες).

Σημεία Expand/Collapse

55. Κατάστημα και οικία Αλεξίου - Κοκόρι

Σύντομη τεκμηρίωση:

Το κτίριο στη γωνία των οδών Ορφέως και Φίλιππου Αμοιρίδη κατασκευάστηκε σε άγνωστη χρονολογία, για να λειτουργήσει αρχικά ως κατάστημα στο ισόγειο και κατοικία στον όροφο. Ανήκε στον Θωμά Αλεξίου (1925-2001), ο οποίος διατέλεσε και βουλευτής Ξάνθης. Η οικογένεια Αλεξίου ασχολούνταν με τη ζαχαροπλαστική. Το κτίριο μεταπωλήθηκε από τους κληρονόμους της οικογένειας το 2000 σε νέους ιδιοκτήτες και λειτουργεί ως καφέ-μπαρ, ένα από τα πολλά που υπάρχουν στην περιοχή αυτή.
Βρίσκεται στην οδό Ορφέως, που αποτελεί έναν από τους κεντρικότερους και πιο πολυσύχναστους δρόμους στον παραδοσιακό οικισμό της παλιάς Ξάνθης.
Πρόκειται για ένα διώροφο κεραμοσκεπές κτίριο με λόγιο αστικό ύφος και νεοκλασικά στοιχεία, που είναι ιδιαίτερα διακριτά στα πλαίσια των παραθύρων στον πάνω όροφο.
Αρχικά στο ισόγειο στεγάστηκε ζαχαροπλαστείο, ενώ στον όροφο ήταν η κατοικία του ιδιοκτήτη.
Τα παράθυρα του ορόφου καλύπτονται με παραθυρόφυλλα (παντζούρια) γαλλικού τύπου, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει και η σιδηροκατασκευή του ισογείου με τα διακοσμημένα χυτοσιδηρά υποστυλώματα.

Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΟΥ / ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ

Ιστορικά στοιχεία:

Το κτίριο κατασκευάστηκε σε άγνωστη χρονολογία, για να λειτουργεί ως κατάστημα στο ισόγειο και κατοικία στον όροφο. Ανήκε αρχικά στον Θωμά Αλεξίου (1925-2001), ο οποίος διατέλεσε και βουλευτής Ξάνθης. Η οικογένεια Αλεξίου ασχολούνταν με τη ζαχαροπλαστική. Το κτίριο μεταπωλήθηκε από τους κληρονόμους το 2000 σε νέους ιδιοκτήτες και λειτουργεί ως καφέ-μπαρ, σε έναν από τους κεντρικότερους δρόμους της παλιάς Ξάνθης.

Στοιχεία αρχιτεκτονικής:

Πρόκειται για ένα διώροφο κεραμοσκεπές κτίριο με λόγιο αστικό ύφος και νεοκλασικά στοιχεία, ιδίως στα πλαίσια των παραθύρων στον όροφο.
Αρχικά στο ισόγειο στεγάστηκε ζαχαροπλαστείο, ενώ στον όροφο ήταν η κατοικία του ιδιοκτήτη.

Περιγραφή λοιπών στοιχείων:

Τα παράθυρα του ορόφου καλύπονται με παραθυρόφυλλα γαλλικού τύπου, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει και η σιδηροκατασκευή του ισογείου με τα διακοσμημένα χυτοσιδηρά υποστυλώματα.

Σκοπός - Χρήση: Κατοικία, Εμπορικός χώρος

Χαρακτηρισμός: Διατηρητέο, Φορέας ΥΠΠΟ, Απόφαση ΔΙΛΑΠ/Γ/1895/30606, ΦΕΚ483/87

Χρονολόγηση (περίοδος): Άγνωστο

Έτος κατασκευής: Άγνωστο

Τοποθεσία μνημείου: 41.143021634440586, 24.887428179541114

Βιβλιογραφικές παραπομπές:

• Κατσαρή-Βαφειάδη, Τζ. επιμ. 2023. «Ιστορία και καταγραφή των νεοκλασικών κτηρίων του παραδοσιακού Οικισμού». Ξάνθη: Δήμος Ξάνθης, σελ. 91

Διεύθυνση: Ορφέως 6

Επισκέψιμο: Ναι