Η ευρωπαϊκή και βυζαντινή τέχνη στην Ξάνθη του 19ου αιώνα
Η διαδρομή έχει μήκος περίπου 2 χλμ., διάρκεια 60 λεπτών περίπου και είναι μέτριας δυσκολίας. Με τη διαδρομή αυτή θα δοθεί στον επισκέπτη με καλλιτεχνικά ενδιαφέροντα και αναζητήσεις να γνωρίσει την ευρωπαϊκή και βυζαντινή τέχνη, όπως εκφράστηκαν σε κτίρια της παλιάς Ξάνθης κατά τον 19ο αιώνα.

Ξεκινώντας από το ναό του Αγίου Βλασίου και καταλήγοντας στην Οικία Σταυρόπουλου, θα επισκεφθεί κανείς τους ναούς της παλιάς Ξάνθης με τα ξυλόγλυπτα στο τέμπλο, τις φορητές εικόνες, τα αντικείμενα μικροτεχνίας, αντιπροσωπευτικά δείγματα της μεταβυζαντινής περιόδου. Στα κτίρια κοσμικής αρχιτεκτονικής θα θαυμάσει τις ευρωπαϊκής τεχνοτροπίας οροφογραφίες και τοιχογραφίες, της λεγόμενης Belle Époque (1871-1914).

Στις παλιές εκκλησίες αξίζει κανείς να παρατηρήσει τις βυζαντινές φορητές εικόνες που φέρουν έντονες δυτικές εικονογραφικές επιδράσεις, αναμειγνύονται με τα παραδοσιακά βυζαντινά πρότυπα και ακολουθούν τις θεολογικές αντιλήψεις μετά την άλωση. Φιλοτεχνούνται είτε από εργαστήρια που δραστηριοποιούνται στη Θράκη ή τη βόρεια Ελλάδα (π.χ. εργαστήριο της Αίνου), είτε από το αγιορείτικο εργαστήριο (π.χ. οι ζωγράφοι Νικηφόρος και ο μαθητής του Ιωάσαφ), είτε από μεμονωμένους ζωγράφους (π.χ. ο Νικόλαος από το Χάσκοϊ της Κωνσταντινούπολης, ο Θάσιος Μ. Ευαγγελίδης, ο Πατρινός Τάκης Πριονάς).

Αξίζει επίσης κανείς να παρατηρήσει τον Εσταυρωμένο στο Ναό του Αγίου Γεωργίου, έργο του Φώτη Κόντογλου (1959), την κεντητή εικόνα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Ναό των Ταξιαρχών, τον μαρμάρινο ανάγλυφο κηροστάτη στο Ναό του Αγίου Βλασίου.

Από την άλλη, στις πλούσιες νεοκλασικές κατοικίες μπορεί να δει κανείς έργα Βαυαρών ή Γερμανών ζωγράφων, όπως στις τοιχογραφίας στις Οικίες Κουγιουμτζόγλου, Σταυρόπουλου και Μιχάλογλου ή στις θεές από το δωδεκάθεο, που κοσμούν το κλιμακοστάσιο της Οικίας Μεταξά. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι οροφογραφίες με τα διακοσμητικά και φυτικά μοτίβα στο Αρχοντικό Ντανιέλ και στο Αρχοντικό Μωυσή, ενώ μοναδικό δείγμα νεοκλασικής γλυπτικής στην πόλη αποτελεί το άγαλμα στην αυλή του Ναού του Αγίου Γεωργίου.

77. Παρεκκλήσι Γενέσιου Θεοτόκου

Σύντομη τεκμηρίωση:

Το Παρεκκλήσι που είναι αφιερωμένο στο Γενέσιον της Θεοτόκου βρίσκεται στην αρχή της οδού Μάρκου Μπότσαρη στην παλιά πόλη της Ξάνθης. Βρίσκεται στη συνοικία του Αγίου Γεωργίου και μάλιστα ακριβώς δίπλα στον ναό αυτό. Το παρεκκλήσι γιορτάζει κάθε χρόνο στις 8 Σεπτεμβρίου και είναι ανοιχτό όλο το 24ωρο.
Το Παρεκκλήσι έχει διαμορφωθεί ως άνοιγμα κάτω από το πλάτωμα στο οποίο είναι χτισμένος ο ναός, καθώς το επίπεδο είναι επικλινές στην περιοχή αυτή. Στο σημείο αυτό είναι εμφανής η λιθοδομή με την οποία διαμορφώθηκε το πλάτωμα του ναού. Πάνω από την είσοδο στο Παρεκκλήσι υπάρχει επίστεψη με ξύλινο πρέκι (ανώφλι), ενώ διαμορφώνεται διακοσμητικό ημικυκλικό τόξο.
Εκατέρωθεν του τόξου υπάρχουν λιτά νεοκλασικά στοιχεία διακόσμησης της πρόσοψης του χώρου, με ψευδοπαραστάδες και ψευδεπίκρανα και ένα γείσο που χωρίζει σε δύο ζώνες την πρόσοψη. Βαθμιδωτό γείσο υπάρχει επίσης στην απόληξη της πρόσοψης ως διακόσμηση.
Νεότερη προσθήκη αποτελεί η βρύση στη δεξιά πλευρά της εισόδου στο παρεκκλήσι με λίθινο δελφίνι ως διακοσμητικό μοτίβο.


Κατηγορία θεματικού ενδιαφέροντος:  ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ


Ιστορικά στοιχεία:

Το Παρεκκλήσι που είναι αφιερωμένο στο Γενέσιον της Θεοτόκου βρίσκεται στην αρχή της οδού Μάρκου Μπότσαρη στην παλιά πόλη της Ξάνθης. Βρίσκεται στη συνοικία του Αγίου Γεωργίου και μάλιστα ακριβώς δίπλα στον ναό αυτό. Το παρεκκλήσι γιορτάζει κάθε χρόνο στις 8 Σεπτεμβρίου και είναι ανοιχτό όλο το 24ωρο.


Στοιχεία αρχιτεκτονικής:

Το Παρεκκλήσι έχει διαμορφωθεί ως άνοιγμα κάτω από το πλάτωμα στο οποίο είναι χτισμένος ο ναός, καθώς το επίπεδο είναι επικλινές στην περιοχή αυτή. Στο σημείο αυτό είναι εμφανής η λιθοδομή με την οποία διαμορφώθηκε το πλάτωμα του ναού. Πάνω από την είσοδο στο Παρεκκλήσι υπάρχει επίστεψη με ξύλινο πρέκι (ανώφλι), ενώ διαμορφώνεται διακοσμητικό ημικυκλικό τόξο. Εκατέρωθεν του τόξου υπάρχουν λιτά νεοκλασικά στοιχεία διακόσμησης της πρόσοψης του χώρου, με ψευδοπαραστάδες και ψευδεπίκρανα και ένα γείσο που χωρίζει σε δύο ζώνες την πρόσοψη. Βαθμιδωτό γείσο υπάρχει επίσης στην απόληξη της πρόσοψης ως διακόσμηση.


Περιγραφή λοιπών στοιχείων:

Νεότερη προσθήκη αποτελεί η βρύση στη δεξιά πλευρά της εισόδου στο παρεκκλήσι με λίθινο δελφίνι ως διακοσμητικό μοτίβο.


Σκοπός - Χρήση: Εκκλησιαστικό κτίριο


Χαρακτηρισμός: ΦΕΚ 612Β/30-4-1976 και ΦΕΚ 661/Β/17-5-1976, ΦΕΚ 1097 Δ/14.12-1995


Χρονολόγηση (περίοδος): Άγνωστο


Έτος κατασκευής: Άγνωστο


Τοποθεσία μνημείου: 41.14205397439851, 24.886677717196218


Βιβλιογραφικές παραπομπές:

•    «Εκκλησίες, Μονές και Παρεκκλήσια της Παλιάς Πόλης», Θωμάς Εξάρχου, Γιορτές Παλιάς Πόλης, 2000
•    «Οι Εκκλησίες της Παλιάς Ξάνθης», Γεώργιος Τσιγάρας, Δημοτική Επιχείρηση Ανάπτυξης Ξάνθης, Ιερά Μητρόπολη Ξάνθης και Περιθεωρίου, 2008


 Διεύθυνση: Μάρκου Μπότσαρη


Επισκέψιμο: Ναι

 

Print
image
Όροι ΧρήσηςΠολιτική ΑπορρήτουCopyright 2024 by Δήμος Ξάνθης
Back To Top